Subtiliteit voert boventoon in bekroonde roman Fyfield

Het is al lang geen vraag meer of er zoiets als ‘de juridische thriller’ bestaat. Hoe zou je anders de bestsellers van John Grisham moeten noemen, of de boeken van David Baldacci, Phillip Margolin en nog minstens een handvol andere gerenommeerde misdaadschrijvers? Zelfs Nederland heeft in advocaat en hoogleraar Knoops inmiddels een representant van het subgenre. Een juridische thriller speelt in en rond de rechtzaal en toont een wereld die bevolkt wordt door carrièretijgers met de titel Mr. voor hun naam en een blinde ambitie, die regelmatig op gespannen voet staat met de morele eisen van hun beroepsethiek. Maar een goede juridische thriller biedt meer dan alleen een portret van corruptie en eigenbelang. Ze schetst ook een treffend beeld van de moderne, vooral Amerikaanse, samenleving; want met dit genre lijken vooral schrijvers uit de VS goed uit de voeten te kunnen.
Eigenlijk is het vreemd dat de Britse auteur Francis Fyfield nooit in het rijtje Grisham – Baldacci genoemd wordt. Want Fyfield is jurist en situeert haar misdaadromans vaak in dezelfde wereld. En dat levert zelden beelden waar de beroepsgroep met genoegen naar zal kijken.
In haar nieuwste roman, De mond gesnoerd, wordt deze vertegenwoordigd door Marianne Shearer. Miss Shearer QC is een fraai portret: ‘Ze was eenenvijftig jaar, liep als een agressieve ballerina, gedroeg zich als een vleiende prima donna, gespecialiseerd in verontwaardiging in naam van haar cliënt, en had het talent hen zolang het nodig was voor de volle honderd procent te geloven. Haar wil om te winnen was dodelijk.’ Dat laatste kunt u gerust letterlijk nemen, want nadat Marianne Shearer in de rechtszaal de labiele Angel Joyce tijdens urenlange verhoren zo hard heeft aangepakt dat deze uiteindelijk zelfmoord pleegt, springt zij ook zelf uit het raam van haar hotelkamer; met dodelijke afloop. En dan moet het verhaal nog beginnen.
Wat is de winst van zelfmoord, zult u zich afvragen. Dat is nu precies de kwestie die als een rode draad door het verhaal loopt: Wat bezielde Marianne Shearer om eerst publiekelijk korte metten te maken met Angel Joyce en vervolgens zo goed als van de aardbodem te verdwijnen. Want bezittingen laat zij niet na; althans, zo lijkt het lange tijd. Natuurlijk wordt die vraag uiteindelijk beantwoord en dat antwoord is, gelooft u me maar, nogal verrassend. Maar voor het zo ver is moet Henrietta, Angels zus, alle zeilen bijzetten om uit handen te blijven van de onfrisse Rick Boyd, de man die Angel maandenlang heeft mishandeld, en Frank Shearer, Mariannes broer. Allebei hebben ze zo hun redenen om op zoek te gaan naar de nalatenschap van Marianne. Boyd omdat hij vermoedt dat er nog ergens een dossier met belastend materiaal over hem moet zijn, Frank Shearer omdat hij bang is dat de erfenis aan zijn neus voorbij zal gaan. Het is een duo dat je niet graag tegenover je vindt. Het wordt een strijd tussen Klein Duimpje en de reus, tussen meedogenloosheid en scherpzinnig vernuft en dat zijn ingrediënten die altijd garant staan voor een spannend of toch minstens boeiend verhaal.
Toch moet deze roman het daar niet van hebben. Fyfield toont zich opnieuw een verfijnd stilist, die subtiliteit en sfeer tot haar belangrijkste wapens rekent. Waar andere misdaadauteurs vooral voor de dialoog kiezen, geeft Fyfield haar alwetende verteller volop ruimte om een wereld tot leven te wekken waarin oprechte onverzettelijkheid het uiteindelijk wint van doortraptheid en ongegeneerd bedrog. En dat zijn kwaliteiten waarmee je indruk maakt, niet allen op je lezers maar ook op collega-schrijvers. Die beloonden dat met de Gold Dagger Award voor de beste misdaadroman van het jaar 2008. Je kunt natuurlijk zeggen dat goede wijn geen krans behoeft, maar als die om je nek gehangen wordt door kenners-bij-uitstek, wil je daar natuurlijk maar wat graag mee pronken. En dat is in dit geval zonder meer terecht.