Emotioneel misbruik

Deborah Orr geeft in Motherwell een rauwe, eerlijke beschrijving van het gezin waarin zij opgroeide. Een moedig portret dat volledig afwijkt van het perfecte, idyllische plaatje. Patriarchaat, narcisme, trauma’s, religie, het zijn enkele van de thema’s die een belangrijke rol spelen in deze biografie.
De auteur, geboren in 1962, groeit op in een gemengd (Schots-Engels) arbeidersgezin. Ze hebben het niet breed. Vader John gaat gebukt onder een zware job in een fabriek die amper voldoende opbrengt om de eindjes aan elkaar te knopen. Moeder Win gaat ook uit werken zodra dit mogelijk is met twee kinderen.
Beide ouders hebben een toekomst in gedachten voor hun dochter waaraan Deborah niet kan en wil beantwoorden. Haar hele kindertijd doet Deborah haar uiterste best om het door haar ouders uitgestippelde pad te volgen en het “juiste” te doen. Een onmogelijke opdracht zo blijkt. In haar zoektocht naar de goedkeuring van haar ouders, stuit ze telkens weer op afkeuring en minachting. John en Win laten hun dochter niet de ruimte om haar eigen leven te leiden en haar eigen keuzes te maken.
Deborah denkt veel na over de slechte relatie met haar ouders en zoekt naar verklaringen. Op 25-jarige leeftijd leert ze van een psychoanalyticus dat kleine incidenten uit de kindertijd een veel grotere invloed hebben op de ontwikkeling van je persoonlijkheid en je psychologisch welzijn dan je in eerste instantie zou denken. “Het ontkennen van iemands gevoelens is de basis van elk emotioneel misbruik”, zo lees je aan het begin van het boek. Opgroeien bij ouders voor wie je niet goed genoeg bent, laat zijn sporen na en zorgt voor traumatische ervaringen.
Hoewel het Deborah niet lukt om te worden zoals haar ouders dit wilden, wordt zij als journaliste succesvol in het leven. Tot aan haar moeders dood probeert Deborah de band met haar moeder te herstellen en tot een verzoenend gesprek te komen.
Het boek is geschreven in een vlot leesbare taal. Allicht draagt haar journalistieke achtergrond ertoe bij dat Deborah haar levensverhaal op een serene en eerlijke manier met respect voor alle partijen brengt ondanks het gevoelige en delicate onderwerp. Behalve een blik in het leven van de auteur, krijgt de lezer ook een portie sociale geschiedenis mee. Motherwell is een interessant, maar vooral erg dapper boek dat postuum verscheen. Hopelijk kunnen lezers die ook moesten vechten om zichzelf te mogen zijn in het leven, troost, moed en herkenning vinden in dit boek.