Waakt u voor de hond

De Vlaamse schrijver Stefan Brijs (Genk, 29 december 1969) is al sinds 1999 een bekende naam in schrijversland. Titels als Arend, Post voor mevrouw Bromley en Andalusisch logboek duiken regelmatig op in leeslijsten en zijn voor meerdere prijzen genomineerd. Zonder Liefde is de nieuwe roman van Brijs.

Onderwijzer Paul en bedrijfsarts Ava, allebei eind twintig en allebei teleurgesteld in de liefde, ontmoeten elkaar op een filmavond. Ze blijken veel zaken met elkaar gemeen te hebben en worden dan ook goede vrienden. Ze steunen elkaar in hun zoektocht naar wat zij in de liefde willen zien: Ava gaat voor de passie, Paul is wat behoudender en gaat, via contactadvertenties, op zoek naar de ware. Hun zoektocht stelt de vriendschap danig op de proef, zeker als Ava op de proppen komt met haar nieuwe geliefde Bernard.

Stefan Brijs onderzoekt in deze roman of er zoiets bestaat als houden van iemand zonder liefde. Maar ook of je de liefde kunt bedrijven met iemand waar je niet van houdt. In heldere en rake taal schetst Brijs het ongemak wat hierbij kan ontstaan.

“Krampachtig hadden we willen bewijzen dat liefde maakbaar was. Maar het had ons aan begeerte ontbroken. Aan passie.”

Omdat Paul als ik-persoon opgevoerd wordt, lees je het verhaal door zijn ogen. Ik-personages zijn nooit echt betrouwbaar omdat ze alles maar van een kant belichten en Paul wordt hierdoor ook niet echt een man om van te houden. Ava en ook de andere personages blijven een beetje onderbelicht. Vooral de keuzes die Ava in haar leven maakt worden niet uitgelegd hoewel dat eigenlijk wel wenselijk zou zijn. Maar ook Paul zelf blijft een beetje flets, een man zonder missie. Hij is een voorbeeld van een man die in cirkels ronddraait. Het is dan ook niet gek dat hij zichzelf meerdere malen vergelijkt met de hoofdpersoon uit de film Groundhog Day, die steeds dezelfde dag in zijn leven herbeleeft. Er is wel een mooie rol weggelegd voor Fjodor, de hond van Paul. Onderschat de gevoelens van een hond niet!

Als je de biografie van Stefan Brijs naast dit boek houdt, zou je kunnen bedenken dat er best een aantal dingen uit het leven van de schrijver zelf verweven zijn in dit boek. En hoewel het verhaal zich afspeelt in het begin van de jaren negentig, is het een tijdloos gegeven. Iets dat altijd en overal zou kunnen gebeuren. Brijs geeft veel aandacht aan menselijkheid in zijn nieuwe roman. Het is geen opzienbarend verhaal, er gebeuren geen hele grote drama’s maar toch is het herkenbaar en een beetje verontrustend.