Lezersrecensie
Boeiende en verontrustende schets van de zorg
Wie meer zorg nodig heeft dan een antibiotica-kuurtje weet het, ziet het, ervaart het. Zorg is lang niet meer zo vanzelfsprekend en stante pede beschikbaar als we willen en verwachten. Daarbij leunt de professionele zorg steeds meer op ondersteuning van informele zorg, de mantelzorger. Uiteindelijk raakt dit iedereen, betoogt Lynn Berger in ‘Zorg’, omdat onze zorg voor elkaar het fundament is van onze beschaving.
Een boek over de zorg klinkt misschien saai, maar dat is deze zeker niet. Met haar eigen ervaring als uitgangspunt - na een onschuldige zwempartij belandt Berger een week in het ziekenhuis met een lelijke infectie aan haar voet - gaat zij op onderzoek uit en praat met mensen ‘uit het veld’: van een moeder die thuis haar dochter met de ziekte van Batten verzorgt en een operatie-assistent tot de thuiszorg-zzp-er die Franse chansons zingt voor haar dementerende cliënt.
In heldere en begrijpbare taal laat Berger zien hoe kwetsbaar ons huidige zorgsysteem is. Want het is naïef om te denken dat de corona-pandemie de oorzaak van het dreigende zorg-infarct was. Note: In 2018 al stelden de Gelre ziekenhuizen in Apeldoorn en Zutphen niet-levensbedreigende operaties uit vanwege overbelasting door een heftige griepepidemie. En wierp zo zijn schaduw vooruit voor wat ons te wachten stond/staat.
In haar analyse kijkt Berger niet alleen naar de werkdruk en het personeelstekort in de professionele zorg, maar ook naar het ‘kaartenhuis’ dat we zelf rond onze gezinnen opbouwen met hulp van en voor ouders, buren, kinderen. Er hoeft maar iets te gebeuren - een lelijke infectie dus bijvoorbeeld - en dat kaartenhuis wankelt (of stort in). Haar schets van de Nederlandse zorg in al zijn facetten is daarom interessant, boeiend en verontrustend tegelijk.
Zorg’ is een mooie aanvulling op de bibliotheek van De Correspondent, het journalistieke platform dat het boek uitgaf. Eerder al doken journalisten ervan met behulp van ambachtelijke journalistieke analyse in complexe kwesties als de toeslagenaffaire (‘Zo hadden we het niet bedoeld’), de klimaatcrisis (‘Hoe gaan we dit uitleggen’) of privacy-wetgeving (‘Je hebt wél iets te verbergen’). In een goed en prettig leesbaar verhaal beschrijven ze de achtergronden ervan, stellen uitdagingen aan de kaak en deinzen er niet voor terug suggesties voor verbetering aan te dragen.
Berger staat met ‘Zorg’ in deze traditie. In plaats van tegen beter weten in te streven naar instandhouding van het huidige systeem vraagt zij zich af of een nieuwe kijk op de zorg realistischer zou zijn. “Leven met beperkingen, triage, goed genoeg. Ongetwijfeld zal het in sommige situaties voelen als stilstand, als een offer, als verlies. Maar wat als het leven met grenzen, met schaarste, met zorgzaamheid, geen achteruitgang is, maar de enige manier waarop we vooruit kunnen?”. Ze bepleit meer erkenning en (financiële) waardering voor alle vormen van zorg. Omdat onze zorg voor elkaar ‘ons maakt tot wie we zijn’: mens.
‘
Een boek over de zorg klinkt misschien saai, maar dat is deze zeker niet. Met haar eigen ervaring als uitgangspunt - na een onschuldige zwempartij belandt Berger een week in het ziekenhuis met een lelijke infectie aan haar voet - gaat zij op onderzoek uit en praat met mensen ‘uit het veld’: van een moeder die thuis haar dochter met de ziekte van Batten verzorgt en een operatie-assistent tot de thuiszorg-zzp-er die Franse chansons zingt voor haar dementerende cliënt.
In heldere en begrijpbare taal laat Berger zien hoe kwetsbaar ons huidige zorgsysteem is. Want het is naïef om te denken dat de corona-pandemie de oorzaak van het dreigende zorg-infarct was. Note: In 2018 al stelden de Gelre ziekenhuizen in Apeldoorn en Zutphen niet-levensbedreigende operaties uit vanwege overbelasting door een heftige griepepidemie. En wierp zo zijn schaduw vooruit voor wat ons te wachten stond/staat.
In haar analyse kijkt Berger niet alleen naar de werkdruk en het personeelstekort in de professionele zorg, maar ook naar het ‘kaartenhuis’ dat we zelf rond onze gezinnen opbouwen met hulp van en voor ouders, buren, kinderen. Er hoeft maar iets te gebeuren - een lelijke infectie dus bijvoorbeeld - en dat kaartenhuis wankelt (of stort in). Haar schets van de Nederlandse zorg in al zijn facetten is daarom interessant, boeiend en verontrustend tegelijk.
Zorg’ is een mooie aanvulling op de bibliotheek van De Correspondent, het journalistieke platform dat het boek uitgaf. Eerder al doken journalisten ervan met behulp van ambachtelijke journalistieke analyse in complexe kwesties als de toeslagenaffaire (‘Zo hadden we het niet bedoeld’), de klimaatcrisis (‘Hoe gaan we dit uitleggen’) of privacy-wetgeving (‘Je hebt wél iets te verbergen’). In een goed en prettig leesbaar verhaal beschrijven ze de achtergronden ervan, stellen uitdagingen aan de kaak en deinzen er niet voor terug suggesties voor verbetering aan te dragen.
Berger staat met ‘Zorg’ in deze traditie. In plaats van tegen beter weten in te streven naar instandhouding van het huidige systeem vraagt zij zich af of een nieuwe kijk op de zorg realistischer zou zijn. “Leven met beperkingen, triage, goed genoeg. Ongetwijfeld zal het in sommige situaties voelen als stilstand, als een offer, als verlies. Maar wat als het leven met grenzen, met schaarste, met zorgzaamheid, geen achteruitgang is, maar de enige manier waarop we vooruit kunnen?”. Ze bepleit meer erkenning en (financiële) waardering voor alle vormen van zorg. Omdat onze zorg voor elkaar ‘ons maakt tot wie we zijn’: mens.
‘
5
1
Reageer op deze recensie
