Geforceerd verhaal maar een fijn boek

Het Noordzeekanaal is zo vanzelfsprekend dat je niet beseft dat er ooit tijden waren dat ie er niet is geweest. Aangelegd in een weinig verheffend tijdvak in de Nederlandse geschiedenis waarbij door het ontbreken van beeldmateriaal de situatie slechts door de overlevering overgebracht kan worden. Dit boek is daar een (geslaagde) poging toe.

Hoewel het plot draait rond de familie Abraham, Vader Nicolaas, moeder Julia en dochter Lena is de laatste familie die nog woonachtig is in de polder Breesaap waar tussen 1866 en 1876 het Noordzeekanaal gegraven zal worden, gaat het meer om het decor van de vergeten geschiedenis. Het verhaal om de familie doet namelijk wat geforceerd en gekunsteld aan. De ontmoeting van boer Abraham met de journalist Ezekiel die de gehele familie op de hoogte stelt van de aanleg en in de latere 10 jaar een familievriend wordt en het voortdurende kat en muisspel met antagonist Goudriaan vormt de basis van het verhaal.

De fundatie van het boek is toch echt het decor dat aan de hand van deze personages fijn wordt beschreven. Want hoe zag de wereld eruit voordat er een zeesluis was, hoe veranderde het landschap fysiek en de bevolking sociologisch? Zeker voor mensen met wortels in de IJmond is dit een geweldig boek om hun huidige leefomgeving te kunnen inbeelden voor het voorgoed veranderde door de aanleg. Voor mensen buiten de regio is het een prima boek om een beeld te krijgen van de verschillen tussen rijk (Britse ingenieurs die leefde op de landgoederen) en arm werkvolk (mensen met verschillende gezindten die onder erbarmelijke omstandigheden leefde en werkte op de Heide) in het laatste deel van de negentiende eeuw.

Na het boek werd me duidelijk dat dit het eerste deel is dat Conny Braam heeft geschreven over haar eigen familiegeschiedenis die zich afspeelde in de omgeving van IJmuiden. Zoals gezegd voelde het verhaal wat gemaakt om de historie van het Noordzeekanaal in een volledig perspectief te zetten, maar het boek ging geen moment vervelen. Daarom zet ik de twee andere delen De onweerstaanbare bastaard en Het schandaal ook op mijn te lees-lijstje .