Lijvig maar niet compleet

Wie is toch die Koning Willem I? De koning die bekend stond als kanalenbouwer en onder wiens gezag België zich wist af te splitsen. Wat was zijn plan achter al die kanalen en was hij de reden die leidde tot de splitsing met onze zuiderburen? Met die twee vragen begon ik aan deze lijvige biografie. De dikte van het boek doet vermoeden dat het compleet is.

Zeker het eerste deel, de gedwongen vlucht uit Nederland, zijn tijd in Duitsland waar hij in kleine gebieden alsnog de scepter mocht zwaaien waren interessant om te lezen. In het boek wordt mooi beschreven hoe na 'Waterloo' de rol van Willem van een haast vergeten prins veranderd in de koning van een rijk dat de balans tussen drie omliggende wereldmachten moet behouden. Hoe onverwacht de levenswandel van een monarch kan veranderen.

Zijn regeerperiode over het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden wordt uitgebreid uit de doeken gedaan. De stemming over de Grondwet in 1815 (waarin met een bizarre rekenmethode deze alsnog werd goedgekeurd ) en zijn autocratische manier van regeren in de jaren daarna, wordt een goed beeld geschetst van de Koning die hij was. Ook zijn privé-leven en vooral het leven aan het hof wordt in geuren en kleuren verteld.

Maar krijg ik antwoord op mijn twee vragen waarom ik aan dit document ben begonnen. Nee, niet afdoende. Met betrekking tot de koopman-koning en kanalenbouwer die hij wordt genoemd, geeft deze biografie mij geen verdieping. Want wat was het achterliggende doel van de kanalen en zijn grote investeringen in private ondernemingen? Dat blijft mij een groot vraagteken. [ Om toch een antwoord te krijgen op de ze vragen verwijs ik naar het boek De Nederlanden van Auke van de Woud. Deze geeft volledig en zeer uitgebreid antwoord op deze vragen.]

De rol van de Koning die leidde tot het verlies van België wordt mijn inziens ook niet voldoende belicht. Is dit grootste staatskundige debacle van ons meer dan 200-jarige Koninkrijk nog steeds een taboe om te bespreken en al helemaal in een biografie van één van de hoofdrolspelers? Uiteraard wordt de splitsing behandeld maar ik mis een flinke verdiepingslag. Noordnederlandse bijfiguren tijdens zijn regeerperiode komen wel voorbij, maar de verhouding met Willem I met Zuidnederlandse prominenten die een rol hebben gespeeld in het krachtenveld rond de Belgische Opstand blijven bijvoorbeeld achter.

Maar hoewel ik niet echt antwoord heb gekregen op mijn vragen ben ik veel meer dan verwacht te weten te komen over zijn de regeerperiode en Willem I als persoon. Deze biografie doet mij verlangen om het tweede deel van de biografie reeks van de Koning WIllems te lezen. Die van zijn karakterologische tegenpool, soms zelfs politieke tegenstander en opvolger Willem II. Maar omdat die even lijvig is, zal dat nog even op zich wachten :)