Opnieuw een sterke Tom Brandt-thriller

Tom Brandt is sinds een paar jaar een vertrouwd personage in thrillerlezend Nederland en Vlaanderen. Ontsproten aan het brein van Frank van Zwol (1963) mocht hij de meest ijzingwekkende en spannende avonturen beleven. Als natuurfotograaf voor National Geographic – de ideale dekmantel om gevaarlijke klussen voor de MIVD (Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst) uit te voeren – trok hij naar Spitsbergen, IJsland en Noorwegen. Het is dan ook verrassend dat we in het vierde boek Speciale opdracht terugkeren in de tijd en dat de actie in Nederland plaatsvindt. Van Zwol is overigens niet alleen auteur, hij is vooral beroepsavonturier en gids. Regelmatig trekt hij naar verlaten gebieden, waar hij wekenlange survivaltochten maakt.

Zijn alter ego (toch?) Tom Brandt, oud-marinier, is net gestart als fotograaf bij de inlichtingendienst wanneer hij naar een voormalige kernwapenopslagplaats in Darp (Drenthe) gestuurd wordt. De site werd jaren daarvoor helemaal ontmanteld, dus wanneer een niet eerder opgetekend stuk beton ontdekt wordt, is dat reden tot bezorgdheid. Meteen blijkt dat er heel recent gegraven is en dat er radioactiviteit aanwezig is. Tom en zijn maat/collega Huub slagen erin verontrustende beelden te maken van de inhoud van het betonblok, maar tot hun ontzetting krijgen ze van een of andere hoge piet het bevel de zaak te laten rusten. Natuurlijk gaan ze toch op onderzoek uit, en samen met ene Anneke komen ze steeds dichter bij het blootleggen van een doofpotaffaire. Ze botsen op een mysterieus legeronderdeel dat actief was tijdens de Koude Oorlog en raken ervan overtuigd dat er een aanslag dreigt. Binnen de kortste keren zitten ze midden in een ultraspannende jacht op een aantal ex-militairen en hun geheimen.

Speciale opdracht begint met een ontzettend spannende scène op 21 december 2005. Al snel blijkt dat de rest van het boek één grote flashback is, opgedeeld in twee verhaallijnen. In het heel recente heden zijn er de gebeurtenissen die plaatsvinden in de week voor die 21e december, en daarnaast is er de tijdlijn uit 1983 die alles kadert en verduidelijkt. Door de informatie uit het verleden weet de lezer meer dan Tom Brandt en zijn collega’s, en die opzet werkt goed. Het hele verhaal lang is er een alwetende verteller aan het woord; er wordt niet vanuit een bepaald perspectief verteld en evenmin zijn er stukken in de ik-vorm.

Hoe dichter 21 december nadert, hoe hoger het tempo komt te liggen en hoe spannender het verhaal wordt. Tom en Anneke vormen een bijzonder en onverwacht duo. Tom is weliswaar stoer en inventief, maar toch merk je dat hij nog niet de zelfverzekerde man uit latere verhalen is. Er is aandacht voor zijn privéleven en dat is goed, gezien de vele actie en informatie. Anneke, een gepensioneerde dame die in de jaren tachtig geestelijke bijstaand verleende in het leger, komt iets minder geloofwaardig over. Haar vroegere beroep is niet zo makkelijk te rijmen met het gemak waarmee ze zich nu als zestiger in de actie en het gevaar stort. Van de andere personages zijn het vooral de ex-militairen – de ene al beter van inborst dan de andere – die goed uitgewerkt worden.

Het lijdt geen twijfel dat heel wat gebeurtenissen en informatie over bijvoorbeeld locatie, bommen en technisch materiaal gebaseerd zijn op de ervaringen en kennis van Van Zwol zelf. Het boek geeft een vermoedelijk heel realistisch inkijkje in de Nederlandse kernwapengeschiedenis, iets dat vele lezers wellicht doet denken aan de protesten in de jaren tachtig tegen kernwapens. In elk geval komt alles heel geloofwaardig over, een pluspunt voor elke thriller. En zoals we dat gewend zijn van de auteur, hanteert hij zijn pen bijzonder vlot; het hele boek is een plezier om te lezen, rechttoe rechtaan, makkelijk te volgen ondanks de zware thema’s van oorlog en bewapening.

Conclusie: Frank van Zwol heeft met Speciale opdracht opnieuw een sterke Tom Brandt-thriller afgeleverd. Het boek is zoals altijd informatief, spannend en goed geschreven. Het aftellen naar een nieuw verhaal met de Nederlandse held in de hoofdrol kan beginnen.

[met dank aan Frank van Zwol en uitgeverij Wild voor het recensie-exemplaar]