Autisme Spectrum Syndroom is NIET gelijk aan Rainman

Bianca Toeps (1984) is een 100% ervaringsdeskundige, een hoogfunctionerende vrouw bij wie vrij laat de diagnose ASS is vastgesteld. Een bewonderenwaardige getuigenis.

" 'Maar je ziet er helemaal niet autistisch uit' is een compliment dat me ambivalent stemt. Moet ik daar blij om zijn? Ben ik dan niet geloofwaardig als autist? " ( TROUW, Jann Ruyters, 11 mei 2019 ) In dit gesprek met Jan Ruyters kom je meer te weten over de achtergrond van dit boek: aan te raden. (trouw.nl)

Dit debuut is trouwens goed voor een nominatie op de longlist voor de Hebbandebuutprijs2020.

Het is misschien een beetje eigenwijs om te beginnen met een conclusie, maar ik doe het toch.
Na het lezen van dit boek kom je tot de vastelling dat het onmogelijk is om mensen met ASS te vergelijken. Er zijn zoveel verschillende vormen en gradaties dat het zelfs volledig uit den boze is om je daar als leek aan te wagen. Hoe goed en geloofwaardig Dustin Hoffman zijn personage ook neergezet heeft, ... niet iedere persoon met ASS is een Rainman.

De manier waarop Toeps opkomt tegen de vooroordelen en de totaal onjuiste stellingen wat betreft dit thema is een bewijs dat zij stevig in haar schoenen staat: zij beseft maar al te goed wat haar mogelijkheden zijn ( en dat zijn er heel wat ) in het leven, maar zij weet ook wat haar beperkingen zijn. Zij heeft het allemaal zeer goed in de hand en zij heeft haar grenzen netjes afgebakend.
Niemand komt er onder uit: DSM 5, psychologen, psychyaters, ouders van kinderen met ASS, ... zij krijgen allemaal de spreekwoordelijke veeg uit de pan wanneer zij vanuit het standpunt van Bianca onwaarheden verkondigen, dwaze stellingen hanteren en ongefundeerde conclusies trekken. En zij kan het weten, ... want zij is dé ervaringsdeskundige.

De eerste bladzijden van het boek vielen mij eerlijk gezegd tegen: véél te technisch allemaal en als lezer maakte ik mij zorgen over het vervolg. Achteraf gezien werd het duidelijker: de auteur had DSM 5 en de stellingen van wetenschappers nodig om een stevig fundament te gieten om een aantal onwaarheden en vooroordelen op te helderen vanuit haar eigen leefwereld, voor en na haar diagnose ASS.

Bianca Toeps schrijft haar levensverhaal zeer vlot en het moet gezegd: aan humor ontbreekt het niet. Daardoor kan zij de aandacht van de lezer vasthouden ook al leek dit aanvankelijk niet te lukken. Er zit structuur in het boek, een logische opbouw vertrekkend vanuit psychologisch standpunt waarbij een duidelijk en uitgebalnceerd beeld opgehangen wordt van wat ASS is. Sommige gebeurtenissen zijn echt heftig om te lezen maar zoals gezegd: de humoristische toets wordt vaak aangeslagen wat een fris en luchtig gevoel geeft bij de lezer, ondanks het thema.
Het verhaal van Bianca is voor 100% autobiografisch maar dat doet zeker geen afbreuk aan de literaire waarde al had ik graag een meer geromantiseerde versie gezien.
De inbreng en ervaringen van andere mensen met de diagnose ASS geeft een meerwaarde aan het boek en het versterkt in grote mate het standpunt dat de auteur: het is een onomstotelijk bewijs van de zeer grote verschillen die kunnen vastgesteld worden in de mogelijkheden en de beperkingen van mensen met ASS.
Het is niet te ontkennen: Bianca Toeps heeft verteltalent en dat zou ik graag willen ontdekken in een niet-autobiografisch werk van haar. Ik kijk er alvast naar uit.

Mijn conclusie, zoals reeds gezegd: die staat voor één keertje bovenaan deze beschriving.

Ik heb "Maar je ziet er helemaal niet autistisch uit" van Bianca Toeps bekroond met vier**** sterren.