Het portret: uiterst fraai verwoord

De hoofdrol in Het portret is voor Piet Damsma. De jeugd van Piet staat in het teken van zijn overleden zusje Renske. Renske overleed kort voor de bevrijding aan difterie; ze was toen nog maar negen maanden. Een jaar daarna werd Piet geboren. Er staat weliswaar een foto van Renske in de kamer, maar over haar dood wordt nimmer gesproken. Er hangt een sluier van geheimzinnigheid over haar overlijden en iets dat daar wellicht mee samenhangt, maar waar Piet geen weet van heeft. Het houdt hem bezig; hij kan er slecht afstand van nemen.

“Ik had het zwijgend ondergaan, vragen stellen durfde ik niet. De stilte van toen leek niet op die van nu. Lang duurde deze niet. Onverhoeds werd de tevreden rust een paar kilometer voor de eindbestemming doorsneden.”

Als volwassen man krijgt Piet kanker en tijdens zijn herstel gaan zijn gedachten nóg meer terug naar vroeger. In een poging zijn gedachten te ordenen, loopt hij, samen met zijn vrouw Maureen, het Pieterpad. Over zijn gedachten, emoties en de zelfreflectie die hij ervaart tijdens de gang langs het Pieterpad, vertelt hij in dit, grotendeels autobiografische boek.

“Wereldveroveraars op eigen wijze: de vader met zijn zoon en wij, Pieterpadlopers, naast het besef dat behalve in de buitenwereld met name in onze eigen binnenwereld nog zoveel te ontdekken valt.”

Talsma voert een tweetal verhaallijnen op. Enerzijds is er het verhaal van de hoofdpersoon, hetgeen verteld wordt vanuit de eerste persoon. Dan is er nog een tweede verhaallijn, waarin een anonieme verteller verslag doet van de laatste dagen uit het leven van Renske.

Het portret is een diep gelaagde roman waarin de personages kenmerkend worden gepresenteerd. De zoektocht van Piet naar zichzelf staat vol van het beleven van emoties die Talsma prachtig weet te omschrijven. Het is moeilijk te bepalen in hoeverre Het portret het verhaal is van de auteur zelf, maar hij weet in elk geval de gevoelens van zijn, bijna naamgenoot, uiterst rakend weer te geven. Bovendien schetst hij in de terugblikken naar het verleden, de sfeer bijzonder goed. De lezer gaat mee naar het verleden en de auteur weet net zo gemakkelijk met hen terug te keren naar het Pieterpad dat je overigens eveneens met gemak voor je ziet.

Wellicht geeft de omschrijving van de verhaallijnen, de indruk dat het hier om een zwaar boek gaat. Dat is echter niet het geval. Het is eerder een roman die tot nadenken aanzet, maar het is vooral een mooie roman waarin Talsma zijn fraaie schrijfstijl tentoonspreidt.

Over de auteur
Piet Talsma (1946) is opgegroeid in het noordoosten van Friesland. Een onderwijs- en coaching carrière voerde hem langs scholen in Rijnsburg en Emmeloord. Na zijn pensionering in 2007 kwam er tijd vrij voor een langgekoesterde wens: schrijven over het leed dat zijn ouders was overkomen in de nadagen van de oorlog. Daarnaast schrijft hij poëzie en columns,

Uitvoering
Uitgeverij Elikser
ISBN: 9789463651950
Paperback, 203 pagina’s

Over Hanneke Tinor-Centi
Hanneke Tinor-Centi (1960), eigenaar van HT-C Communicatie en Marketing, literair agent, boekmarketeer en recensent.
http://ht-c-communicatie.nl/