Holland: kijk naar 'die ander' en dan in de spiegel..

Begin jaren ’90 ontvlucht Rodaan Al Galadi zijn geboorteland Irak en komt in Nederland terecht. Negen jaar heeft hij in verschillende asielzoekerscentra de loop der dingen moeten afwachten.

Met zijn boek Holland vertelt auteur Al Galadi feitelijk zijn eigen verhaal maar voert daartoe Semmier als hoofdpersonage op. De gebeurtenissen in het leven van Semmier en diens ontmoetingen zijn afgeleid van hetgeen Al Galadi zelf heeft meegemaakt. Het geheel schetst een beeld dat waarschijnlijk nieuw voor ons is en inzicht geeft in het leven van iemand die in afwachting is van een verblijfsvergunning. Wat betekent dat wachten; het niets kunnen; het machteloze gevoel? Hij beheerst onze taal, maar (nog) niet onze gewoonten…

Semmier verblijft geruime tijd in de schuur van een zekere Daniëlle, een van de vele mensen op zijn pad die hem hulp bieden. Wanneer hij Danielle op zekere dag huilend aantreft lijkt er iets vreselijks te zijn gebeurd. En dat is ook zo, althans voor Danielle. Edward ligt op sterven. Edward blijkt een konijn te zijn. Een verdriet waar Semmier zich niet in kan verplaatsen. Wanneer Semmier ‘afscheid’ gaat nemen bij de stervende’ denkt hij aan alle lijken, raketten en bombardementen die hij in zijn leven heeft gezien. Maar ook aan de gevangenis en de IND en aan ijskoude cellen, tot hij zeker weet dat hij zijn gezicht in de plooi zal kunnen houden.

“Ik vind het wel heel bijzonder dat Danielle een prachtig kind kon maken met een smerige man. Ze is knapper dan Picasso, want Picasso maakte van een mooi blond meisje een monster. Jouw moeder niet. Integendeel. Zij sliep met een viezerik en maakte een goddelijk kind. Ze keek mij aan met een lege blik. Ik vind je toch echter mooier dan een abortus, zei ik en ineens barstte ze in lachen uit.”

Al Galadi vertelt heel puur. Zijn transparante schrijfstijl, waarin hij ons op een andere wijze naar onszelf laat kijken, raakt en beklijft. De auteur weet bovendien de omgeving prachtig in woorden weer te geven. Zo zie je als lezer het riviertje in het dorp waar hij zijn jeugd doorbracht in het sjiitische deel van Irak, waarlijk voor je. Daar waar de kinderen bang werden gemaakt voor het water. Hij vertelt ook over zijn stoere vriendje dat geen angst kent; ook niet voor het water. Natuurlijk kent dat voorval geen happy end, maar Semmier denkt daarbij aan het feit dat zijn vriendje werd behoed voor de oorlogen en rampen die ongetwijfeld op zijn pad waren gekomen, terwijl wij een dergelijk voorval zouden bekijken als een traumatische ervaring.

“Het bevestigde mijn conclusie dat Nederlanders anders naar een vreemdeling kijken die hun cultuur kent dan naar een vreemdeling die er niets van weet.”

Gedurende de negen jaar dat Semmier moet wachten op zijn verblijfsvergunning, leert hij ons en onze gewoonten kennen. In die jaren is hij bovendien op zoek naar zichzelf. Hij verlangt naar een thuis.

Dit nieuwe boek van Al Galadi zet, evenals zijn vorige werk, aan tot nadenken en zelfreflectie. Wij (ver)oordelen snel; is dat terecht? Neem kennis van het leven van asielzoekers en zie ‘ons’ door de ogen van een van hen.

Zelf zegt Al Galadi over zijn boek: ‘Holland is de hoofdpersoon van deze roman. Dit boek is mijn reis tussen de Nederlanders en in de Nederlanders. In hun hart, in hun geest, in hun hoofd. En als dat het niet is, dan is het mijn vergissing, waarvan ik dacht dat het mijn reis was.'

Over de auteur
Rodaan Al Galidi (1971) is een schrijver van Irakese afkomst. Al Galidi studeerde in Irak af als bouwkundig ingenieur. Zijn eerste boek Hoe ik talent voor leven kreeg, werd bijzonder enthousiast ontvangen.

Uitvoering
Uitgeverij De Vrije Uitgevers
ISBN: 9789090326917
Paperback, 400 pagina’s

Over Hanneke Tinor-Centi
Hanneke Tinor-Centi (1960), eigenaar van HT-C Communicatie en Marketing, literair agent, boekmarketeer en recensent.
http://ht-c-communicatie.nl/