Hoofdrol voor de dood

Na uitstapjes naar Indonesië (De walgvogel, De kus) is Jan Wolkers weer terug op het ouderlijk nest.

In De doodshoofdvlinder krijgt leraar Engels Paul te horen dat zijn vader op sterven ligt. Hij zal niet op tijd aankomen om zijn vader nog in leven te zien. Eerst wil zijn auto niet meteen starten en later krijgt hij de in de mist een aanrijding. Paul is er niet rouwig om dat zijn vader bij aankomst al is overleden.

De vijf hoofdstukken van het boek beschrijven de vijf dagen dat de vader opgebaard nog boven de grond is. De familieleden komen bij elkaar en halen herinneringen op. Veel herkennen wij uit eerdere boeken van Wolkers, want het zijn herinneringen die hij al eerder gebruikte. Toch is het perspectief anders, omdat dit boek in de hij-vorm is geschreven. Er is dus meer afstand en ook is er meer mildheid omdat er vele jaren zijn gepasseerd. Van een herhalingsoefening is dus zeker geen sprake.

De vertrouwde thema's zijn weer allemaal aanwezig: het geloof, de rigide en strenge vader als pater familias van het kinderrijke gezin, de seksualiteit. En natuurlijk de dood, waarvoor dit keer een absolute hoofdrol is weggelegd. Dat begint al met het afstervende herfstlandschap waar Paul iedere keer (vaak door de mist) doorheen rijdt op weg naar de ouderlijke woning.

De tweede verhaallijn over zijn contact met meisje Carla - de veroorzaakster van het auto-ongeluk - lijkt aanvankelijk gekunsteld en overbodig, maar blijkt aan het slot een perfecte opmaat te zijn voor de blik op een hoopvollere toekomst.

Met De doodshoofdvlinder heeft Wolkers een schitterend boek afgeleverd. Het past perfect in zijn oeuvre en bevat alle onderdelen die hem als schrijver zo interessant maken. Mooie thema's, een vlotte schrijfstijl, boordevol barokke beeldspraak en brutale humor.