Op een dag ben je af als moeder. En op een dag ben je moeder af.

In hetzelfde jaar dat Fen Verstappen (1981) moeder werd, kreeg haar eigen moeder een hersenbloeding en werd invalide. Zoals zij tijd nodig had om te wennen aan het moederschap, was er ook tijd nodig om te wennen aan het verlies van haar moeders persoonlijkheid. Ze leefde nog wel, maar moest verzorgd worden in een verpleeghuis. Die veranderende moeder-dochterrelatie vormde voor Verstappenm filosofe en copywriter, aanleiding voor haar debuut Moeder af.

Het is een dun boekje, verdeeld in korte hoofdstukken en geschreven in korte zinnen. Daardoor leest het vlot weg. Dat komt ook door de herkenbaarheid van de ervaringen, de originele observaties en rake formuleringen. Het enige waar je over zou kunnen vallen, is juist die puntigheid van de zinnen, de staccatostijl zoals in reclameteksten.  

De novelle is geschreven in de je-vorm en gericht aan de moeder, waardoor je als lezer snel in het boek getrokken wordt. Verteltechnisch zit het ook goed in elkaar, want ze springt van de bevalling van haar eigen kind naar haar invalide moeder, dan weer terug naar de tijd daarvoor en zo op en neer. Dat dwingt je om je hoofd erbij te houden.  

‘De hel dat zijn onze ouders.’  

Haar moeder was een tegendraadse, uitbundige vrouw die vol overgave haar leven leidde en een succesvol modeontwerpster was. Haar kinderen leerde ze om assertief te zijn en altijd hun best te doen. Als oudste dochter kon Fen alles waar ze haar best voor deed, maar leerde ze niet om ergens niet goed in te zijn en werd ze een dwangmatige perfectionist die haar huis drie keer per dag zoog en zich vaak ergerde aan haar schaamteloze moeder. Haar broer en zus volgden hun moeder op in de modewereld, maar Fen is de denker met twee linkerhanden, die altijd beren op de weg ziet. Zij is meer een kind van haar vader en is ook de enige die zich op een bepaald moment afvraagt waar hij eigenlijk is en was, op het moment dat haar moeder onderuitging.  

Sterk is ook dat de vader lange tijd de grote afwezige blijft. Ze heeft hem lang niet gezien of gesproken en als ze contact met hem probeert te leggen, duurt het ook lang voordat hij reageert. Wanneer ze hem uiteindelijk de hamvraag stelt, komt er een schokkend antwoord dat ze als verrassing voor het eind heeft bewaard. Hoewel haar ouders veel hebben laten liggen in de zorg voor hun kinderen en ze bang is voor wat zij zelf verkeerd zal doen als moeder, kan ze er ook met humor over vertellen en eindigt het boek verzoenend:  

‘We vertellen elkaar dat dit is wat ouders doen. Dat ze op een zeker moment hun functie neerleggen, het lijf opbergen en zich vervolgens in het brein van hun nakomelingen nestelen, waar ze voortaan milder kunnen zijn dan ze ooit waren.’