Subliem debuut met schoonheidsfoutjes

Hoofdcommissaris Louise Bonì van de politie van Freiburg heeft een huizenhoog alcoholprobleem dat haar geloofwaardigheid bij haar overste Bermann totaal heeft aangetast. Wanneer op een witte winterse zaterdagochtend het naburige dorpje Liebau op z’n kop staat, omdat een gewonde boeddhistische monnik in pij en op sandalen door het dorp en de omliggende bossen trekt, wordt juist zij, Louise Boni, erbij gehaald.
Met ondersteuning van twee plaatselijke politiemannen, oude rot Hollerer en de onervaren naïeve Niksch, volgt zij de angstige monnik gedurende twee dagen op de voet. Wanneer plots Hollerer zwaargewond raakt en Niksch omkomt bij een vuurgevecht en de monnik op de koop toe in het niets lijkt te zijn opgelost wordt Bonì onmiddellijk van de zaak gehaald. Totaal gebiologeerd door de gebeurtenissen kan Bonì het niet nalaten op eigen houtje op onderzoek te gaan. Wat ze ontdekt zal invloed hebben op de rest van haar leven.
Moord in de schaduw van Zen is een ongemeen rijk boek. Het misdaadaspect en de persoonlijke problemen van Bonì komen op een evenwaardige manier aan bod en raken onlosmakelijk met elkaar verstrikt.
Oliver Bottini dwingt de lezer op een overtuigende manier plaats te nemen in het hoofd van zijn hoofdrolspeelster. Een gebroken familie, een mislukt huwelijk, een eerste dodelijke slachtoffer door haar hand en haar alcoholverslaving (waarbij Ian Rankin’s Rebus’ verslaving in het niets verdwijnt): wat is oorzaak, wat is gevolg? Bonì voelt dat haar leven op een doodlopend punt is aanbeland, maar wil ondanks haar fatalisme, wanhoop en moedeloosheid en ondanks het feit dat ze op niet veel steun hoeft te rekenen de zaak van de monnik niet zomaar loslaten. De eerste kennismaking met het boeddhisme houdt haar bovendien in de ban en het is duidelijk dat ze hierin een klein lichtpuntje ontwaart voor een nieuwe start.
Een minpuntje is misschien dat Bottini net iets te veel gebruik maakt van droomscènes waarin de gebeurtenissen en verschillende personages van het voorbije hoofdstuk in Bonì’s brein door de blender worden gehaald. Onnodige overkill. Waar Bottini ook een paar steekjes laat vallen zijn de enkele actiescènes. Die komen soms wat verwarrend over. Vaak bevinden personages zich op andere plaatsen dan waar je ze verwachtte. Maar dit vormt geen onoverkomelijk probleem: het resultaat blijft altijd duidelijk en bovendien is Bottini zeker niet de enige schrijver die met deze moeilijkheid kampt. Film is waarschijnlijk een veel eenvoudiger medium om actiescènes tot hun recht te laten komen.
Om de zware thema’s die in het boek aan bod komen leesbaar te houden laat Bottini zijn spelers af en toe een cynische speldenprik uitdelen. Cynisme is dan ook de enige vorm van humor die hier past om de dramatiek en geloofwaardigheid van het boek niet te ondermijnen. Een voorbeeld: “Wel, er zijn drie mogelijkheden: de monnik wordt ofwel omgebracht, gekidnapt of afgeranseld. In Baden-Württemberg hebben we twee jaar geleden 94% van alle moorden opgehelderd, tegenover amper 92% van de misdrijven tegen de persoonlijke vrijheid en... ik geloof slechts 87% van de gevallen waarbij lichamelijke letsels werden toegebracht.” [...] “Dat betekent dat hij best kan worden omgebracht omdat we dan statistisch gezien meer kans maken om de dader bij de kraag te vatten.”
Moord in de schaduw van Zen is zeker geen boek voor wie op zoek is naar een spannend rechttoe rechtaan politieverhaal. De thematiek (kindermisbruik), de erg wrange nasmaak achteraf sluiten nauw aan bij Val McDermids De terechtstelling. De talrijke liefhebbers van voornoemd boek zullen Oliver Bottini’s debuut bijgevolg zeker weten te appreciëren. Dit is één van die zeldzame boeken die je bij je strot grijpt en nog lang daarna door je hoofd blijft spoken.
Met Moord in de schaduw van Zen legt Oliver Bottini de lat bijzonder hoog om zichzelf te kunnen evenaren, laat staan om zichzelf te overtreffen.