Té Amerikaans

Het verhaal van Els O., de Vlaamse verpleegster die in 2006 na een jarenlange strijd werd vrijgesproken van moord op haar tante, heeft in Nederland niet zo uitgebreid de pers gehaald. Toch is dit verhaal ‘bijna niet echt’, vooral vanwege de halsstarrige houding van de politie en enkele magistraten, die hun eens ingenomen standpunt niet willen wijzigen.

Alles begint op 22 januari 2000, als de tante van Els, Angèle, opgenomen wordt in het ziekenhuis waar Els als verpleegkundige werkt. Deze tante heeft al twintig jaar levercirrose en als gevolg daarvan is zij nu aan haar laatste uurtjes begonnen. De ouders van Els waken bij de tante. Uit ervaring weet Els dat als mensen bijna overlijden, zij op een bepaalde manier gaan ademen. De tante is al een keer bijna dood verklaard, maar is toen na een paar minuten, tot verbazing van de artsen, weer bijgekomen. Nu echter klinkt daar die onheilspellende ademhaling, en tante heeft als gevolg van nierfalen al dagen niet meer geplast. Zij zit dus vol met vocht en dreigt letterlijk te verdrinken. Els kan het niet langer aanzien. De nachtarts heeft al een infuus met morfine voorgeschreven, maar Els neemt ineens, zonder er bij na te denken, een besluit. Ze spuit wat kaliumchloride in het infuus. Binnen enkele seconden overlijdt de tante. Els meldt dit voorval de volgende dag aan haar collega’s, niet wetende dat ze zichzelf hiermee in een wespennest begeeft. De collega’s, die aanvankelijk Els groot gelijk geven, beslissen de volgende dag dat zij ontslagen moet worden en dat zij een aanklacht gaan indienen. Els begrijpt er niets van; ze heeft toch eerlijk gezegd wat ze heeft gedaan? Bovendien weet ze, ook uit ervaring, dat in de praktijk in heel veel ziekenhuizen aan mensen die op sterven liggen steeds meer morfine gegeven wordt om ze een handje te helpen. Helaas, de arts die die nacht de morfine heeft voorgeschreven, zal later alles ontkennen!
Els wordt beschuldigd en gevangen gezet. Ook haar ouders ontsnappen hier niet aan. Zij waren er immers ook bij, die nacht?

Dan begint de nachtmerrie die eerst in februari 2006 zal eindigen met de vrijspraak van Els. Het openbaar ministerie houdt namelijk jarenlang hardnekkig vol dat Els haar tante heeft vermoord, omdat is gebleken dat die tante veel geld aan haar ouders had nagelaten. Ook de dood van een andere tante, jaren eerder, wordt er nog bijgesleept. Het is werkelijk tenenkrommend om te lezen hoe de bij de zaak betrokken politiemensen weigeren om Els te geloven, ook al vertelt zij jarenlang hetzelfde verhaal. Positieve verhalen van ex-collega’s, vrienden, familie… het mag allemaal niet baten.

Ten tijde van deze geschiedenis kwam de euthanasiediscussie in België net op gang. De zaak Els O. heeft deze in een stroomversnelling gebracht. Els en haar man Fred en hun dochters Charlotte en Julie hebben moedig de jarenlange strijd doorstaan. Het heeft de dochtertjes wel een deel van haar jeugd gekost, en of alles ooit weer helemaal goed komt, valt nog te bezien.
Els houdt zich tegenwoordig bezig met het lesgeven aan LEIF-nurses (verpleegsters dus) (LEIF = LevensEinde Informatie Forum). Zie hiervoor (ook als je meer wilt weten over dit onderwerp): www.leif.be

De zaak Els O. is inderdaad, zoals op het omslag staat, een aangrijpend boek. Het is wel goed dat vanaf het begin al duidelijk is dat Els is vrijgesproken. Achterin het boek staat nog een handige tijdlijn.