Zoetsappige catastrofe

Klimaatverandering is minstens zo interessant als sciencefiction moet Kim Stanley Robinson (1952) hebben gedacht. Zijn specialiteit bestaande uit Marsverhalen en andere buitenaardse verwikkelingen maakt voorlopig plaats voor de ‘Capital Code-serie’. Er zijn al drie delen verschenen waarvan De nieuwe ijstijd  het tweede deel is. Naar aanleiding van een uitgebreid onderzoek schetst de auteur een duidelijk beeld van de meest extreme natuurrampen die geniepig dichterbij sluipen. Wat Robinson betreft mag de strijd tussen mens en natuur vandaag nog beginnen.

In De nieuwe ijstijd  maken we kennis met Frank Vanderwal van de National Science foundation. De wetenschapper vreest de klimaatverandering en probeert nieuwe methodes te vinden die het natuurgeweld kunnen afremmen. Washington D.C. heeft te lijden onder een overstroming en de smeltende ijskappen voorspellen niet veel goeds. Vanderwal verblijft in een boomhut met een op afstand bedienbare boomladder in Rock Creek Park. Van daaruit observeert hij het loslopende wild dat uit de dierentuin van Washington is ontsnapt. Waar mogelijk probeert hij de meest uiteenlopende diersoorten te vangen nog voordat de meest barre weersomstandigheden een feit zijn.
Vanderwal houdt zich ondertussen bezig met de futuresmarkt (simulatieprogramma voor marktmakers), muterende boomkorstmossen, een strategie om het zoutgehalte van de zeeën te doen toenemen en komt in contact met Tibetaanse tradities. Het zou allemaal te gemakkelijk gaan als hij niet ook door een inlichtingendienst in de gaten werd gehouden. Natuurlijk probeert hij die te slim af te zijn.

De impact van een natuurramp is normaal gesproken overweldigend en biedt genoeg voedingsbodem voor een meesterlijke eco-thriller. Toch buit De nieuwe ijstijd  de mogelijkheden niet voldoende uit. Door de zoetsappige schrijfstijl is het bijna smeken om spannende scènes die de echte pageturners kenmerken. Mede dankzij de langdradige beschouwingen slaagt het boek er geen enkel moment in je aandacht vast te houden. De dialogen zijn schaars, de aanloop duurt te lang en het woordgebruik is bij tijd en wijlen zware kost. Een zinsdeel als ‘…'het wiskundige recombinant cascadeprincipe dat onderdeel vormde van de algoritmefamilie'…’ zegt meer dan genoeg. Zo zijn er nog wel meer voorbeelden te vinden. Hoe het ‘Total Information Awareness-concept’ werkt, geloof je verder ook wel. Mag een schrijver werkelijk van zijn doelgroep verwachten dat die alles begrijpt of wil begrijpen? Uiteraard niet; het is misschien een persoonlijke overwinning voor een geleerde, maar een kwelling voor iedere lezer.
Het komt er beknopt op neer dat er geen chemie is tussen de lezer en de auteur. Je ervaart op geen enkel moment de pijn, de woede of het verdriet van de slachtoffers van een ramp. Emotie blijft achterwege en dat terwijl er zo veel ruimte voor was. Het verhaal kabbelt eindeloos voort. Zonde. Bij een dikke pil als De nieuwe ijstijd  voel je het gewicht van de vele pagina’'s des te hard in je handen.

Ondanks alles verdient Robinson veel lof voor de research. De schrijver heeft veel bronnen benut en draagt doordachte oplossingen aan voor de problemen. De sciencefictionschrijver lijkt het toekomstperspectief naadloos te kennen en komt met een realistischer beeld op de proppen dan menig gewaande kenner ons aanlevert. Mede hierdoor kan de thriller nog net aan het stempel ‘flop’ ontkomen.

Nee, De nieuwe ijstijd  is geen grootse prestatie, maar gelukkig is er voor geïnteresseerden van klimaatverandering een prima alternatief. De onlangs uitgebrachte dvd van Al Gore is zowel realistisch als spannend.