Spannend oorlogsverhaal waarbij vriendschap en liefde het onmogelijke mogelijk maken.

Dankzij Hebban mocht ik het boek ‘de verwisseling’ lezen, geschreven door de Engelse schrijfster Maggie Brookes. Op een dag maakt Maggie kennis met
Sidney Reed en hij vertelt haar een onwaarschijnlijke verhaal dat dit boek tot stand bracht. Ze doet uitgebreid onderzoek en verweeft historische informatie met een flinke dosis fantasie.

Het verhaal is opgedeeld in vier delen. Telkens een andere plaats, een duidelijke tijdsspanne en een ander ‘avontuur’. Vooraan in het boek vind je geen overzicht van de titels ervan. Zo blijft het een verrassing.
Wat je wel vooraan in het boek vindt is een handig kaartje. Aangezien het boek zich afspeelt tijdens de oorlog in Tsjechoslowakije en dit veel minder belicht wordt bij ons, heb ik af en toe gebruik gemaakt van het landkaartje.


Het verhaal gaat over een jonge vrouw Izabela (Izzy) die op een boerderij woont samen met haar moeder in het bezette Tsjecho-Slowakije in 1944. Haar vader en broer hebben zich aangesloten bij de partizanen. Het zware werk op de boerderij is bijna onmogelijk voor de 2 vrouwen. Gelukkig komt er hulp van Britse krijgsgevangenen. Zo leert Izzy een heel speciale man kennen: Bill. Stiekem groeit er iets moois tussen hen. Op een naïeve manier maakt ze plannen om met hem te vluchten zodat ze altijd samen kunnen zijn. Het is een ondoordacht plan want ze worden al snel opgepakt. “Izzy en hij waren piepklein en helemaal alleen, midden op een reusachtig continent waar het wemelde van de nazi-soldaten, die hen als mieren onder hun laarzen zouden verpletteren.” In het begin van het boek lees je een proloog, dit stuk komt al vroeg in het boek terug. Een overbodige inleiding vind ik zelf want het neemt een stuk van de spanning weg. Maar dan begint het pas echt: ze hebben een onwaarschijnlijk plan bedacht om samen te kunnen blijven. Izzy vermomt zich als man, stopt met spreken en probeert ook te denken als een man. Izzy wordt Cousins. Maar deze vermomming kan niet lukken zonder hulp van anderen. Er ontstaan nieuwe vriendschappen in het krijgsgevangenschap die noodzakelijk zijn voor Izzy om te overleven. De dreiging om ontmaskerd te worden, de voortdurende hongersnood, gebrekkige hygiëne,… worden heel mooi beeldend beschreven. Talloze vergelijkingen zorgen ervoor dat je het verhaal als een film voor je ziet. Bv. ‘Hun omhelzing voelde als de enige veilige plek nu, even kwetsbaar als een tent in een lawine.’

Het boek is geschreven vanuit 2 verschillende vertelperspectieven. Als het vanuit het standpunt van Izzy wordt verteld, dan wordt er in de ik-persoon geschreven. Maar als het vanuit het standpunt van Billy wordt verteld, dan wordt er in de derde persoon verteld. Dit is om de nadruk te leggen dat het vooral over Izzy haar verhaal gaat. Je kan je als lezer veel meer inleven in haar gevoelens/ gedachtes/indrukken. Bij de andere personen is minder diepgang in de uitwerking van hun karakters.
Het eerste en tweede deel lezen minder vlot dan het derde en vierde deel. Daar wordt het boek alsmaar grimmiger maar ook spannender. Het laatste deel zal me het meest bijblijven. Ik wist niets over het bestaan van de dodenmarsen en heeft me dan ook enorm getroffen. Bij momenten kreeg ik er buikpijn bij omdat het zo intens beschreven wordt.

De titel past helemaal niet bij dit boek. Er is geen ‘verwisseling’, wel een ‘vermomming’ of ‘gedaanteverwisseling’. De kaft past eigenlijk ook niet zo goed bij het boek. De mooie vrouw met de gouden bloempjes en het gouden lettertype geven een erg romantische indruk. Bij de kaft van de Engelstalige boeken zien we meer de gruwelijkheden van de oorlog gemengd met een hoopvolle romance. Zouden ze met een romantische kaft hopen op meer lezers?

Ik vind het mooi dat vriendschappen zo hoopvol en troostend kunnen zijn. In moeilijke tijden kunnen ze individuen zoveel sterker maken. Op Kerstdag geven ze elkaar kleine cadeautjes en Izzy heeft niets voor haar vrienden. Dan verwoordt Ralph het zo mooi ‘Jij hebt geen idee wat je ons al hebt gegeven, of wel? Je hebt ons allemaal hoop gegeven dat moed en liefde nog altijd kunnen bestaan, zelfs in deze hel op aarde.’
Sterke vriendschapsbanden zorgden tijdens de oorlog zeker voor grotere overlevingskansen.

Hoewel ik niet zo snel historische verhalen kies, heeft dit boek me wel zeer aangenaam verrast. Dankzij de romantische insteek, de beeldende beschrijvingen, de hoopvolle vriendschapsbanden en de duidelijke afbakening in verschillende delen kon het oorlogsverhaal me ècht wel boeien. Volgens mij zeker een aanrader.