“Zuiver de Polen van de Joden, Heer”

“Zuiver de Polen van de Joden, Heer.”
Huiveringwekkend, onthutsend, aangrijpend, schokkend. Oost Polen en de pogroms daar die tegen de Joden plaatsvonden door de Polen zelf (o.m. Jedwabne/Radzilow/Wasosz/Bzury). De grove misdaad en het ongelofelijke zwijgen hierover tot rechtuit ontkenning waarbij Poolse getuigen allemaal met andere waarheden aan feiten komen waardoor het bijna een lachwekkend geheel wordt als het niet zo diep triest was.
Op 10 juli 1941 vond in Jedwabne, in het noordoosten van Polen, een pogrom plaats waarbij ongeveer 350 Joodse inwoners in een schuur werden gedreven en levend werden verbrand. De daders waren Poolse bewoners, maar na de oorlog werden de misdaden in Polen toegeschreven aan de nazi’s. Deze geschiedvervalsing werd door veel Polen, onder wie katholieke geestelijken, academici en bewoners van Jedwabne, voor waar gehouden: Polen zouden nooit aan pogroms hebben meegedaan.
Het is aan Jan T Gross te danken dat deze misdaad naar buiten kwam door zijn boek “Buren” uit 2001 (Nederlandse uitgave 2002) en Anna Bikont die op basis van bronnenonderzoek en gesprekken met bijna-slachtoffers en persoonlijke getuigenissen minutieus de feiten die door Poolse antisemieten tot op de huidige dag worden ontkend noteert. “De Misdaad van het zwijgen” kwam uit in 2004, de tekst werd herzien in 2012 waar deze vertaling juli 2016 op gebaseerd is.