Het horrorelement is niet het engste

De in Zuid-Afrika al redelijk bekende Sarah Lotz brak in 2014 internationaal door met De Drie, een boek dat in de meeste landen is aangeprezen in het horrorgenre. Het is een boek in een boek, geschreven op een manier die ook gebruikt is in World War Z: de lezer leest het boek Zwarte Donderdag: Van crash tot complot van de Amerikaanse schrijfster Elspeth Martins. Het is een verzameling interviews met ooggetuigen van de vier dodelijke vliegrampen die op dezelfde dag gebeurden op 12 januari 2012. Bij drie vliegrampen overleefde steeds één kind het. De rampen ontketenen een serie gruwelijke gebeurtenissen waarin de drie kinderen centraal staan.

De cover claimt dat De Drie de eerste thriller is die Lotz onder haar eigen naam schrijft. Dit is niet helemaal waar. Lotz heeft drie series uitgebracht onder pseudoniem (twee horrorseries en een maak-je-eigen-verhaal-chicklit), maar die drie zijn geschreven in samenwerking met andere schrijvers. De drie boeken die ze vóór De Drie zelf schreef, waaronder twee thrillers, zijn ook gewoon onder haar eigen naam verschenen. Het feit dat dit boek beschreven wordt als een ‘thriller’ is wél helemaal correct, en een betere manier om het boek in de markt te zetten dan als een horrorboek. Horrorelementen dwarrelen rond aan het begin en einde van het boek, maar wat werkelijk centraal staat in dit boek is de boodschap dat christenfundamentalisme en tabloidjournalistiek levensgevaarlijk kunnen zijn.

De horrorelementen zijn namelijk allemaal weg te rationaliseren, en dat doen alle intelligente personages in het boek dan ook. De enigen die vinden dat er iets mis is, zijn christenfundamentalisten en mensen die in ufo’s geloven. De strenggelovige Pamela May Donald, die bij één van de vliegrampen omkwam, sprak voordat ze stierf namelijk een bericht in over het overlevende jongetje, waarin ze haar pastoor aanriep. Die pastoor, Len Vorhees, maakt er prompt het verhaal van dat de drie kinderen de ruiters van de Apocalyps zijn, en er wordt een klopjacht gemaakt op een vierde kind dat dus wel de vierde crash overleefd móét hebben. De getuigenverslagen die geschreven zijn vanuit het perspectief van gelovigen in Vorhees’ gemeente zijn doorspekt met haat tegen homo’s, moslims, joden en niet-blanken. Ook al is dit fictie, en ook al wordt duidelijk dat Vorhees’ volgelingen levensgevaarlijke schietgrage gekken zijn, toch is het voor iemand die zich onder één van deze categorieën kan scharen bijzonder naar om dit boek te lezen en constant met zulke meningen geconfronteerd te worden.

Tabloidjournalistiek komt er ook bekaaid vanaf in dit boek. De pers zit bovenop de drie overlevenden, waardoor het makkelijk wordt voor alle gevaarlijke gekken om te ontdekken waar de kinderen wonen. De kinderen kunnen wekenlang niet naar buiten, en hun vroegere vriendjes denken dat ze aliens zijn geworden door alle bizarre krantenberichten – vind je het gek dat ze zich ‘anders’ gaan gedragen? Als de lezer al ooit geloofde dat er iets bovennatuurlijks aan de hand is met de kinderen, dan wordt dit vrij snel de grond in geboord door de compleet bizarre manier waarop de rest van de wereld met hun bestaan omgaat.

Een vervolg op De Drie is onderweg: Day Four verschijnt in mei in het Engels. Dit is de duidelijkste hint dat er inderdaad iets bovennatuurlijks gaande is in De Drie: als je bovennatuurlijke verschijnselen uitsluit, lijkt dat boek een duidelijk afgerond einde te hebben. Misschien is dat wel erg jammer, het zou de christenfundamentalisten in het volgende boek groen licht geven voor nog ergere verschrikkingen dan ze in De Drie al op hun geweten hebben.