Een zware culturele last om te dragen

Geloof me niet als ik vertel over de oorlog is de derde dichtbundel van Asmaa Azaizeh. In 2011 verscheen Liwa, waar ze de Debutant Writer Award voor kreeg van de Al Qattan Foundation. Vier jaar later bracht ze As the Woman From Lod Bore Me uit en opnieuw vier jaar later Don’t Believe Me If I Talked to You of War. Die bundel werd in het Nederlands vertaald door Nisrine Mbarki en verscheen onder andere ook in het Duits, Farsi, Italiaans en Hebreeuws. Daarnaast neemt Azaizeh ook regelmatig deel aan poëziefestivals en levert ze bijdragen aan verschillende tijdschriften en bloemlezingen. Naast dichter is ze journalist, essayist en curator in Haifa.

In lange, intense gedichten vertelt de dichteres van Palestijnse afkomst over de oorlog. Ondanks de titel, die haast smeekt om geen geloofwaardigheid te geven aan haar woorden, is het onmogelijk om niet de last te voelen die het geweld op haar schouders legt. Dat het geen luchtige poëzie is, is van meet af aan duidelijk. Azaizeh verkent de impact van de oorlog op zichzelf, haar omgeving en haar landgenoten. Ze neemt afstand van de invloed die het op haar leven heeft, verkent de geschiedenis waarvan ze weet dat het heden erin geworteld is en geeft een stem aan zij die zelden gehoord worden.

De poëzie van Asmaa Azaizeh vraagt veel van de lezers. Deze teksten kunnen alleen gelezen worden, indien er tijd voor genomen wordt. Dat ligt niet alleen aan de lengte (ze beperkt zich nergens tot vijftien regels), het ligt vooral aan het ritme van de woorden. Ze vormen een gestage stroom die het moeilijk te doorploegen is, maar wel bloedmooi. De talloze referenties aan de Koran, de Palestijnse cultuur, de Bijbel, actuele gebeurtenissen en zelfs Alfred Hitchcock maken het niet eenvoudiger. Een aantal voetnoten helpen het tekstbegrip een eindje op weg, toch wordt er evenveel niet gekaderd. Het is eigen aan de stijl van Azaizeh en veel valt met enige aandacht wel tussen de regels te lezen, toch kan kennis van de Arabische cultuur of de wil om zich er in te verdiepen geen kwaad. Wie tijd neemt om de betekenis van de woorden te ontrafelen, ontdekt dat de gedichten pareltjes zijn die enerzijds pleiten voor wederzijds begrip en anderzijds de kwetsbaarheid van de slachtoffers aantonen en vragen om verzet. 

Geloof me niet als ik vertel over de oorlog toont de complexiteit van oorlogssituaties aan. Asmaa Azaizeh brengt haar culturele erfenis onder woorden op een bijzonder gedetailleerde en krachtige manier. Met een beknopte beeldspraak en de cadans van de gedichten wakkert ze haar eigen literaire stem aan en weet ze zichzelf te onderscheiden.