Meer dan 5,4 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Strijd tegen ecologische verloedering

Kees de Bree 10 december 2006 Auteur
2006 is het jaar van Donna Leon (New Jersey, 1942). Al haar sfeervolle Venetiaanse boeken, met in de hoofdrol de intellectuele commissaris Brunetti, komen in nieuwe vertaling en in nieuwe omslag uit bij haar nieuwe uitgever, Cargo/Bezige Bij. Bovendien brak haar nieuwste boek Duister glas in de 25 landen waar het verscheen alle verkooprecords.

Het is lente in Venetië. Commissaris Brunetti wordt geconfronteerd met milieuactivisten die demonstreren tegen fabrieken die hun afval illegaal in de lagune lozen. Een van de veronderstelde vervuilers is de glasfabriek van de oude De Cal op het eiland Murano. De interesse van Brunetti wordt pas goed gewekt als een van de activisten, Marco, die tevens de schoonzoon is van de kwaadaardige eigenaar De Cal, meldt dat hij bang is dat zijn schoonvader hem zal vermoorden. Nieuwsgierig en intuïtief handelend gaat Brunetti op onderzoek uit. De zaak krijgt een lugubere wending als een medewerker van De Cal ’s nachts dood bij een van de glasblaas-ovens wordt aangetroffen. Het slachtoffer heeft drie vellen met aantekeningen nagelaten en een exemplaar van Dantes Inferno. Aan Brunetti de taak om de mysterieuze moord te ontrafelen.

Donna Leon houdt absoluut niet van geweld. In Duister glas heeft ze het dan ook tot een minimum teruggebracht. Zeker, ergens halverwege het boek valt een dode, maar daar gaat het boek nauwelijks over. Duister glas gaat over de ongelijke strijd tussen de ongeïnteresseerde overheid en de petrochemische complexen en andere (glas) fabrieken die zich uit kostenoverwegingen schuldig maken aan de verloedering van het milieu. Brunetti is gematigd milieubewust, maar gedwongen door de omstandigheden en het sterke milieubewustzijn van zijn medewerkers Vianello en Signorina Elettro bindt hij de strijd aan met de lozers van giftig afval.
Opvallend is overigens de verschuiving van rollen. Brunetti ontdekt misstanden, maar degene die de echte feiten boven tafel krijgt, is de mooie, eigenzinnige en slimme Signorina Elettra, secretaresse op het hoofdbureau. Het zijn haar connecties en haar vaardigheden om gegevens boven tafel te halen, die Brunetti helpen om zaken op te lossen. Zij is de onmisbare katalysator geworden. De stille kracht achter de speurder.

De sfeer in Duister glas is grimmiger dan in de voorgaande boeken van Donna Leon. De medewerkers van Brunetti zijn ook minder serviel. Ze vinden dat er daadkrachtig opgetreden moet worden en geven Brunetti ongezouten hun mening. Het aardige van het boek is dat Leon naast de allesomvattende zwaarwichtige problematiek (giflozingen en moord), ook plaats inruimt voor voor kleine persoonlijke probleempjes, zoals het zoeken naar een leesbril en de eindeloos durende telefonades met instanties. Tevens prikt Leon spelenderwijze met een scherpe naald in Italiaanse hete luchtballonnen als het ontoereikende rechtssysteem, corruptie, hebzucht, vriendjespolitiek, bureaucratie en massatoerisme.

De grote kracht van alle boeken van Donna Leon, en dus ook van Duister glas, is het persoonlijke. Als ‘mensenmens’ heeft Leon een scherp oog voor het gedrag en de denkwijze van mensen. Het gevolg is dat alle gebeurtenissen logisch voortvloeien uit de karakters van mensen. Haar personages zijn zeer natuurgetrouw en herkenbaar. De kleine momenten van vreugde, ongenoegen, boosheid en angst, ze komen allemaal langs, invoelend en met grote liefde beschreven.
De plot van het verhaal steekt goed in elkaar, de spanning neemt met de pagina toe, maar het is de menselijke ‘touch’ die het hart vormt van Duister glas.

Duister glas is een, in prachtig kalm proza geschreven, aanklacht tegen de grote ecologische vervuilers van Italië. Het is tevens een geraffineerde en melancholieke lofzang op het wonderschone Venetië met haar culturele rijkdommen en oogverblindende panorama’s.
Een ode aan het Italiaanse voedsel en een liefdesverklaring aan een man, een commissaris, die tegen alle stromen in blijft hopen op gerechtigheid. Donna Leon is als de zon en goede wijn, verslavend!.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Kees de Bree