De natuur leren classificeren en verzamelen

Verzamelingen zijn er in alle soorten en maten, en zijn van alle leeftijden en inkomensklassen: van Pokémons en postzegels tot poedels en Porsches. Vaak begint de verzamelmicrobe al op jonge leeftijd, als een manier om zowel zichzelf en zijn/haar interesses als de wereld daarbuiten te ontdekken. Voor jongelui die met nieuwsgierigheid en verwondering in de wereld staan, kan dit boek niet alleen een handleiding zijn tot het beginnen verzamelen van wonderen uit de natuur, maar ook tot die beestjes, plantjes en mineralen zelf.  

Auteur Gordon Grice begint met een bekentenis: als jongen al vulde hij sigarendoosjes met ‘schatten’ die hij gevonden of verworven had: oude muntjes, de stekels van een stekelvarken, een duivelsklauw (een plant), een dode vogelspin… Het frustreerde hem dat hij geen goede verzamel- en bewaarmethodes kende: na verloop van tijd was bijvoorbeeld het spinnenlijf tot stof verpulverd. Had hij toen maar geweten hoe je het best zo’n rariteit bewaart, om er vele jaren later nog plezier van te hebben. Vanuit die ervaring heeft hij met dit boek de jeugd van tegenwoordig die frustratie willen besparen.  

Het boek begint met wat historische verzamelkabinetten, met verzamelkoffers en –kasten, met hoe je een letterkast kunt maken. Echter, als je vondsten uit de natuur wilt verzamelen, moet je iets weten over je verzamelobject. Daarom staat Grice eerst stil bij de taxonomie (of zoals de slordige titel in het boek zegt: ‘taxtaxonomische rangen’): de classificatie van het leven op aarde door de 18de-eeuwse bioloog Carl Linnaeus (in domeinen, rijken, stammen, klassen, orden, families, geslachten en tot slot soorten). Het boek wordt dan ook opgedeeld in de dieren- en plantenrijken en tot slot ook een deel over mineralen (en fossielen), met vooral veel aandacht voor de dierenstammen.

We krijgen bij de zoogdieren bijvoorbeeld uitgebreide beschrijvingen van schedels, geweien en klauwen; bij de vogels over veren, eieren en nesten; het boek bevat beschrijvingen van onder meer vlinders, vliegen, waterjuffers, spinnen, krabben, zeesterren… Bij de planten leren we lavendel, rozen of madeliefjes bewaren, blaadjes en dennenappels herkennen. Het boek besluit met een selectie mineralen en edelstenen.  

Allemaal heel leuk en interessant en vol met boeiende weetjes over beestjes, planten en stenen, maar helaas zijn de opgenomen objecten vooral Noord-Amerikaans van oorsprong. Het boek is dan ook een vertaling van een Amerikaanse uitgave. Onvermijdelijk verschijnen in het boek de wasberen, prairiewolven, goudsijzen, spotlijsters, ratelslangen, monarchvlinders, mormonenkrekels, keizerlibellen, Araneus gemmoides (een bijzonder lelijke wielwebspinner), wenkkrabben, venusschelpen, zanddollars (een soort ronde zeester), de Amerikaanse iep en sequoia: allemaal vooral of uitsluitend in Noord- en Midden-Amerika voorkomende soorten. Die gaat de beginnende verzamelaar hier niet tegenkomen in de vrije natuur, laat staan er sporen of resten van vinden om toe te voegen aan zijn rariteitenkabinet. Dat zou pas een échte rariteit zijn!  

Uiteraard staan er ook meer universele objecten in (van zwaluwen en dennen tot hommels en kraaien), maar ze zijn in de minderheid. Dat maakt dit mooie boek toch wat minder waardevol, al blijft het beschrevene interessant voor elke natuurliefhebber. Echter, dat gaat aan het doel van dit boek – het leren verzamelen van natuurobjecten – voorbij. Beter had de uitgever het idee opgepikt en een eigen, Europese versie van het boek gemaakt. Ook had Grice er misschien wat meer de nadruk op mogen leggen dat bij het verzamelen van natuurobjecten vooral vermeden moet worden dat je zélf eieren gaat stelen, eekhoorns gaat schieten of insecten gaat doodprikken.      

En o ja, een vogelspin bewaar je door die een jaar in je diepvriezer in te vriezen: zo droogt hij uit en zal hij niet meer rotten.