Wat een verhaal!

Achter op de omslag van dit boek schreef Job Cohen: Isay Rottenberg... wat een man... wat een verhaal... wat een tijd... Verleden tijd? Of valt daar ook nu iets van te leren? Ademloos leesvoer.’ Deze aanbeveling verdient het boek zeker.
Ik zou er nog aan willen toevoegen dat ik niet alleen gegrepen was door de hoofdfiguur Isay Rottenberg maar ook door de worsteling van de auteurs met de hoofdfiguur, hun opa Rottenberg. Moet een foto van hem nog wel op de smartphone oplichten nu door de schrijfsters ontdekt is hoe innig deze Joodse grootvader met volkomen foute nazi’s heeft samengewerkt? Die innerlijke strijd komt op meerdere plaatsen in het boek terug en laat de lezer denken over een belangrijke en niet te beantwoorden vraag: ‘Hoe zou ik toen gehandeld hebben?’ Ikzelf vond de worsteling van de auteurs zeer herkenbaar. Ook in mijn roman Het nadeel van de twijfel komt die terug, alleen is in dit ook op HEBBAN besproken boek nu niet een Joodse opa maar een ‘foute’ vader het onderwerp.
Een groot compliment voor Hella en Sandra Rottenberg die in De sigarenfabriek van Isay Rottenberg geprobeerd hebben een tijd te begrijpen die eigenlijk niet te begrijpen is, hoe zeer men er zich ook in verdiept en hoezeer men er zich in probeert in te leven. Goed dat zij deze verborgen geschiedenis geopenbaard hebben, ook al was het niet altijd gemakkelijk om door te gaan met het onderzoek en was het zwaar alles op te schrijven. De geschiedenis is geen verleden tijd. Er valt, vind ik, nog iedere dag iets van te leren. Lees daarom dit boek.