Een boek over normale mensen.

Normale mensen van Sally Rooney stond al tijden hoog op mijn lijstje om te lezen. Dit boek over twee opgroeiende jongeren die elkaar continu vinden en weer afstoten kreeg zulke uiteenlopende recensies dat ik er graag achter wilde komen bij welk kamp ik me aan zou sluiten, bij degenen die het boek fantastisch vinden of degenen die het boek verschrikkelijk vinden.

Het boek gaat over, de titel suggereert het al, normale mensen. De twee hoofdpersonen zijn niet zwart-wit, ze hebben echte persoonlijkheden. Ze zijn ongepolijst. Ze doen dingen die niet handig zijn. De manier waarop Rooney dat onder woorden brengt is ontzettend goed gedaan.

Mooi vond ik bijvoorbeeld hoe ze door het boek heen laat zien hoe moeilijk het is om je gedachten te verwoorden en je keuzes uit te leggen aan een ander. Zo las ik bijvoorbeeld het perspectief van Marianne en snapte niet wat Connell bezielde. Een paar alinea’s verderop, las ik vanuit het perspectief van Connell en kreeg ik ineens begrip voor zijn gedrag. Iets anders dat ik herkenbaar vond als ‘normaal’ en ‘menselijk’ is dat ze in verschillende situaties verschillende kanten van zichzelf laten zien. zijn beiden heel anders wanneer ze samen zijn dan wanneer ze in een groep zijn.

Rooney switcht continu van perspectief en maakt sprongen in de tijd. Ze speelt daar ook mee. Soms lijkt Marianne bijvoorbeeld iets over te slaan in haar kant van het verhaal, terwijl het in het gedeelte van Connell dan juist wel weer aan bod komt. Er gebeurt heel veel tussen de regels door. Er zijn veel dingen die juist niet besproken worden, die alleen in het hoofd van de personages plaatsvinden. Dat leidt tot veel miscommunicatie.

Iets dat heel sterk verwerkt zit in het verhaal is kapitaal en klasse, zowel in de sociale vorm als in de economische vorm. De hoofdpersonen komen beiden uit een heel ander milieu en dat blijft terugkomen in het verhaal. Het sociale kapitaal wisselt juist wel heel erg. De één is op een bepaald punt populair en het middelpunt van de belangstelling, terwijl de ander heel erg op zichzelf is. Een tijdsprong later kan dit juist weer helemaal omgedraaid zijn.

Qua schrijfstijl is het opvallend dat Rooney geen aanhalingstekens gebruikt. Aan het begin is dat even wennen, maar na een paar bladzijden merk je het niet meer op. Dat is knap schrijfwerk, want dat betekent dat ze door de context duidelijk weet te maken wie er wanneer aan het woord is. Mooi vond ik dat je hierdoor veel minder abrupt over gaat van gedachte naar gesproken woorden. Er zit veel meer een natuurlijke flow in het verhaal.

Ik kan wel door blijven gaan over aspecten in het verhaal die ik mooi vond of die me opvielen. We hebben dan ook genoeg te bediscussieren gehad in de leesclub. Aan het begin gaf ik aan dat ik benieuwd was bij welk kamp ik me aan zou sluiten. Het moge duidelijk zijn; ik schaar me onder de liefhebbers van dit boek.