Van Dis op zijn best.

De titel verwijst naar een gedicht van Adriaan Roland Holst.
Een naam-en dorpsgenoot van Adriaan van Dis, die nog als zuigeling op zijn schoot heeft gezeten.
‘Weer een boek over zijn jeugd’, zou men kunnen zeggen, maar deze roman is een mooie, maar ook belangrijke aanvulling op zijn jeugdverhalen in Bergen.
Hier krijgt Sproet/Adriaan alle aandacht en liefde, die een opgroeiend kind zo nodig heeft.

Het boek valt in twee lijnen uiteen.
De tegenwoordige tijd, dik gedrukt, is in het heden geschreven en de verleden tijd, deze geeft de jeugdherinneringen vorm.

Van Dis speelt weer mooi met de taal:
“Midden in de nacht kruipt hij bij mij in bed, een jongen van een jaar of negen.
Ik duw hem weg, maar hij blijft me lastig vallen.”
Met deze zinnen leidt Van Dis het verhaal over zijn tijd bij grootvader en Ommie in.

Omdat zijn vader, die aan PTTS leidt, een tijd naar een tehuis gaat en zijn moeder het allemaal te veel is, wordt de negenjarige Adriaan in de zomer naar zijn grootvader gestuurd.
Zijn grootvader, voorheen herenboer en een zwijgzame, ietwat norse man, woont in een statig huis met zijn huishoudster, Jans Broumels. Adriaan mag haar Ommie noemen.
Met haar warm hart zorgt ze niet alleen liefdevol voor Adriaan, maar ook voor vele anderen.
Grootvader speelt elke doordeweekse dag schaak met de kolonel, totdat de kolonel plotseling niet meer komt opdagen.
Na een paar dagen gaat Ommie op onderzoek uit en de kolonel blijkt ernstig ziek te zijn.
Ommie verzorgt hem zo goed mogelijk, maar uiteindelijk overlijdt de kolonel.
Grootvader bezoekt hem geen enkele keer.

Adriaan krijgt van Ommie 48 kleurpotloden van Caran d’Ache en een verrekijker.
Adriaan spiedt en bespiedt de hele buurt af.
Door veel te vragen en door het plakboek van Ommie komt Adriaan steeds meer te weten over de oorlog in Nederland. Van thuis kent hij de oorlog in Indonesië maar al te goed.
Soms is er wel even wrijving, maar Ommie bedelft de jongen daarna met kusjes.
De keuken van Ommie is een toevluchtsoord voor iedereen.
Zo is er de Italiaanse Melita, die haar zoon op een hartverscheurende manier kwijtraakt.
Voor haar kweekt Ommie paprika’s uit Napels in haar moestuin.
De eenzame Max Sitio uit Indonesië komt er graag en ook Rini van Look is regelmatig te gast.

Als de zomervakantie is afgelopen, blijft Adriaan nog bij grootvader.
Rini van Look, een oud-verzetsman, onderwijst hem thuis.
Het binnenzitten doet beiden geen goed.
Eropuit gaan wel, hoewel Van Look de oorlog nog te vers in zijn hoofd heeft.
IJsjes en taartjes wel opeten van de ‘foute’ bakker, maar niet betalen…
Adriaan kan niet slapen van alle spannende verhalen en gebeurtenissen.
Enerzijds hunkert hij er naar, anderzijds is hij snel van streek.
Ommie voelt zich al een tijd ziek en blijkt longkanker te hebben.
Als ze in het ziekenhuis is, komt de moeder van Adriaan hem halen.
Na twaalf weken komt Ommie weer thuis.

Het verhaal over zijn Ommie is nu opgetekend.
Alles is waar, behalve wat Van Dis verzonnen heeft.
Een gedenkwaardige periode uit zijn jeugd, waarin Van Dis moederliefde heeft leren kennen.
Nog vele vakanties mocht hij komen logeren.
Met spijt constateer ik dat ik op de laatste bladzijde ben beland, wat een mooi boek!