Het boek van de huizen

Het boek van de huizen (oorspronkelijke titel : Il libro delle case, vertaald door Manon Smits en Uitgeverij Van Oorschot), is een heel origineel, verbazingwekkend boek qua stijl en verhaalstructuur.
De auteur Andrea Bajani (°1975) laat zijn vertelsel verspringen van huis naar huis, van boven naar beneden, van noord naar zuid. In elk hoofdstuk wordt een huis, waar de verteller, Ik genaamd, verbleef door de jaren heen, heel gedetailleerd beschreven. De bewoners hebben geen eigen maar een gemeenschappelijke naam. Zo is er sprake van Vader, Moeder, Zus, Gevangene, Dichter, Echtgenote, Kind.
Briljant is hoe de auteur een bestaan reconstrueert (in korte hoofdstukken) door de beschrijving van omgevingen, te beginnen bij Het Huis onder de Grond. Daarin begint een kind zich in de duisternis voor het eerst te verplaatsen en maakt hij kennis met Schildpad. Aan dit eerste levende wezen zal hij een voorbeeld nemen. Dit in tegenstelling tot vrijwel alle andere kinderen, die een hekel hebben aan welke groente dan ook, eist hij op gebiedende toon sla. ‘Ik zoek hem op de binnenplaats, hij weet waar hij hem kan vinden: hij kruipt eropaf, steekt met een vaartje de betonnen tuin over, met elke dag een stevigere cadans van zijn knieën. Hun ontmoeting vindt altijd achter de bloempotten plaats. Ik slaat met zijn handjes op het schild van Schildpad, als een opgewonden, feestelijk getrommel. Dat tribale getrommel – Ik zit op de grond, op de zachte troon van zijn luier – is waarschijnlijk het eerste ritueel dat Ik ooit heeft uitgevoerd. Ik slaat de maat op het schild en Schildpad steekt zijn kopje naar buiten.’
Schildpad/Tartaruga (zie cover) begeleidt de lezer vanaf de eerste pagina gaande van het jaar 1976 tot 2021. In Het boek van de huizen zijn het de objecten die spreken zoals in Het huis van het overspel waar het raam, de spreekbuis is van Vrouw met trouwring. Sommige van de beschreven huizen keren (niet in chronologische volgorde) terug, andere verschijnen slechts één keer. Soms zijn het niet eens echte huizen zoals het zelfrijdend huis, een compact vervoermiddel vervaardigd uit plaatijzer waarmee Italië eind jaren vijftig het nieuwe gezin in massaproductie nam en inblikte.
Naast thema’s als liefde, vriendschap en emotie biedt Bajani nog ruimte aan items zoals de kidnapping en moord op de Italiaanse politicus Aldo Moro in 1978 en de ontdekking van de vermoorde wereldbekende schrijver/cineast/marxist Pier Paolo Pasolini in 1975.
Bajani is een van de meest interessante schrijvers van Italië. Eerder verscheen van hem in het Nederlands Wie houdt dan stand?, De Belofte, Het hoogste goed en Het leven is niet alfabetisch. Zijn werk is ook gepubliceerd in het Frans, Engels, Duits, Kroatisch, Spaans en Roemeens. Het boek van de huizen werd genomineerd voor de prestigieuze Premio Campiello en de Premio Strega, en stond wekenlang in de bestsellerlijsten in Italië.
Geniet van een unieke reis op zoek naar de identiteit van de personages.