Gruwelijke horror in een moderne hervertelling

Batavus Droogstoppel, makelaar in koffie (Last & Co, Lauriergracht no. 37), laat door zijn stagiair Ernst Stern een verhaal samenstellen uit de notities van een oude vriend. Het moet een boek worden over de koffieproductie op Java van de afgelopen twintig jaar. Maar Stern heeft andere plannen. In zijn wonderlijke vertelling komt het hoofdpersonage Max Havelaar, assistent-resident in het tropische Rangkasbitoeng, oog in oog met zombies te staan. Toch lijkt de harteloze manier waarop de koloniale overheerser zijn overzeese landsgebieden bestuurt, zo mogelijk een nog grotere vijand te zijn. Eerlijk is eerlijk, Max Havelaar met zombies was duidelijk geen boek voor mij. Ik moest mezelf echt dwingen om pagina na pagina verder te lezen. De schrijfstijl voelde voor zo'n moderne hervertelling erg ouderwets en vooral traag aan. Er zitten verschillende opsommingen in het verhaal die de vaart er er behoorlijk uithalen en weinig toevoegen aan het verhaal (bv. een opsomming van alle geesten waarin de inlander gelooft). Ook de verhalen die tussendoor verteld worden, konden niet altijd mijn aandacht vasthouden. Ik kan me goed voorstellen dat andere mensen dergelijke extra informatie toejuichen, maar voor mij werd het algauw een worsteling om door dit boek heen te komen. Het wisselende vertelperspectief vond ik bovendien wat vreemd. Allereerst krijg je te maken met Droogstoppel die een boek over de koffieproductie wil schrijven, maar die dit uit handen geeft aan zijn stagiair Ernst Stein. De hoofdstukken van Droogstoppel bestaan voornamelijk uit kritiek op de hoofdstukken van Ernst, terwijl deze het verhaal van Max Havelaar uitwerkt. Ik begrijp nog altijd niet hoe deze Ernst kan beweren het verhaal van Havelaar naar waarheid te vertellen, als hij zich enkel op aantekeningen baseert. Zijn ik-personage geeft af en toe zijn mening over bepaalde zaken, maar dit gebeurt als schrijver en niet als personage in het verhaal. Stern is dus geen fysiek personage in het verhaal van Havelaar dat zich afspeelt in Nederlands-Indië, maar ingezet als verteller. Dit vond ik soms wat verwarrend en hierdoor bleef het verhaal behoorlijk afstandelijk. Ook kon ik echt niet alle namen van het 'Europese clubje' in Rangkasbitoeng uit elkaar houden.    De horrorelementen in Max Havelaar met zombies vond ik daarentegen erg goed. Het is bloederig en gruwelijk, precies wat je van een horrorverhaal verwacht. Wel vind ik het jammer dat de Slapers pas heel ver in het verhaal toegelicht worden. Je leest begrippen als 'Slapers' en 'Slaperziekte' vanaf het begin - en door de titel weet je dat het om zombies gaat - maar de echte uitleg volgt pas op p.124-p.129. Erg tof zijn bovendien de illustraties die het verhaal van extra ondersteuning voorzien. Al met al bleek al na een aantal hoofdstukken dat Max Havelaar met zombies geen boek voor mij was. Zowel de thematiek van de koffieproductie als de setting in Nederlands-Indië spreken mij persoonlijk niet aan en de verschillende vertelperspectieven vond ik eerder verwarrend dan interessant. Hoewel de horrorelementen en de illustraties bij het verhaal erg sterk zijn, is dit geen boek dat ik aan veel mensen zal aanbevelen. Waarschijnlijk is het puur een kwestie van persoonlijke smaak, maar dit boek is mij helaas enorm tegengevallen.Deze recensie verscheen ook op Oog op de Toekomst.