Een Pareltje uit de Nederlandse literatuur.

De avonturen van Klaasje Zevenster was destijds (1866) een vijf delige roman, die veel gelezen werd, veel ophef veroorzaakte en tot felle reacties leidde
“… een schandelijk boek…”
Van Lennep had al een reputatie opgebouwd als dichter, letterkundige en romanschrijver. Deze keer is het een zedenroman. In het verhaal stelt hij morele aspecten ter discussie:
* ‘slavernij’, uitbuiting van de laagste klasse door de adel.
* buitenechtelijke verhoudingen ( met een slechte afloop)
* corruptie bij de politie
* bordeelbezoek, gedwongen prostitutie

Zijn privé-opvattingen over deze praktijken komen in dit verhaal naar voren.
Rosalie helpt Klaasje (dan Nicolette) uit de droom en zij vertelt hoe het echt zit (blz 257 t/m 258). Dan komen we ook bij de diepere bedoeling van de schrijver: mensenhandel en gedwongen prostitutie bestrijden via deze roman!
Eenmaal tot val gebracht voor eeuwig verloren!
“…..de uitlevering van een jong meisje.. de vernietiging van haar toekomst…”
( blz.242)
Van Lennep stelt dat hij meisjes en vrouwen wil waarschuwen voor dit lot. Ze komen er niet meer uit! Let op: heren worden door hem niet aangesproken.
Het verhaal:
Sinterklaasavond, de dorstige Pléiaden, een zeven koppig Leids Dispuut, krijgt een bizarre surprise: een meisje van enkele dagen oud. Zij besluiten tot gezamenlijke adoptie, noemen het meisje Klaasje Zevenster. En zorgen later voor een goede opleiding van Nicolette, zoals haar nieuwe naam wordt. Maar dan, na deze school? Waar moet Nicolette heen? Hoe vindt zij een baan? Na haar verblijf bij de adoptievader-predikant Bol krijgt ze een baan als gouvernante bij de pleegvader/ familie Zirik in Den Haag. Mevr. Zirik kan haar bloed wel drinken, doet alles om haar kwijt te raken, verzwaart haar taak met de opdracht om ook kindermeisje te zijn en naai- versteljuffrouw.
Nicolette is beeldschoon en wordt achtervolgd door mannen, zij begrijpt wel dat zij niet boven haar stand moet huwen! Daarom wijst zij het huwelijksverzoek van Maurits ( broer van pleegvader Eylar) af. Maar ook onaangename griezels achtervolgen haar. Als ze met de kinderen van Zirik aan het wandelen is wordt ze lastig gevallen! Ze vlucht in de armen van een ‘hoeren madame’, een bordeelhoudster. Naïef als ze is, denkt ze dat het een soort kostschool is. Rosalie schetst de harde realiteit voor haar. Klaasje wordt ziek, ze weet te ontsnappen, maar haar lot is getekend!
Was deze roman een aanzet tot, of past het precies in de realistische stroming binnen de literatuur. Tijdens het verhaal komt de verteller vaak om de hoek kijken om tegen de lezer te spreken of hem ergens opmerkzaam op te maken.
Hij organiseert en becommentarieert de gebeurtenissen.
Hij schetst hoe destijds de maatschappij stond t.o.v. de moeilijke positie van alleenstaande vrouwen en prostitutie
Gelukkig lees ik dit nu, in een prachtige eigentijdse bewerking van Gera de Bruijn en leef ik niet in die tijd. Al met al een boek waard om te lezen, maar neem wel de tijd, lees secuur, het is mooi van taal, een prachtig tijdsbeeld, ingewikkelde relaties en familiebanden… een onverwachte ( maar wel subtiel hier en daar aangeduide) ontknoping ……
Het is genieten een dikke 500 bladzijden …genieten!
****