Een eigentijds sprookje ‘voor jong en oud!’

Krekel - Annet Schaap
Een eigentijds sprookje ‘voor jong en oud!’
De sfeervolle openingsscène:
Ik heb genoten van de beschrijving, de eerste zinnen van het boek. Per zin zie je de entourage voor je oog verschijnen, zie je avonturen aan de horizon.
En dan ‘die jongen’… dat dappere grietje! Ze weet wat ze wil: de namen van haar broers op haar been laten tatoeëren. Waarom? Dat is de verwijzing naar een ‘avontuur’. Het aanmonsteren… die schuit: weer een avontuur.
Het avontuur van zus en broertje gaat beginnen. Waar zijn hun broers gebleven? Het kleine broertje, arme Krekel, heeft aan het begin van dit avontuur zo’n honger en ze hebben geen eten en geen geld… Een krentenbol stelen… bij het stelen gaat er van alles mis. Ook tussen het echtpaar van de winkel! Dat betekent wel dat Eliza (inmiddels weet de lezer dat ze zo heet) geen doorgewinterde dief is. Maar waarom zijn ze op weg, of gevlucht, of… wat willen ze?
Ze willen naar de Witte kliffen met een schip! Avontuur!
Inmiddels heb ik wel een kinderboek herkend en vaag een verwijzing naar een sprookje.
Ik geniet van de poëtische zinnen als: ‘het donker kruipt uit de brandnetels onder de trap’. Of de hilarische beeld/beschrijvingen van juffrouw Amalia: ‘Laat de kinderen tot mij komen, maar leg er wel even een krant onder.’
De personages die naar voren komen zijn anekdotisch beschreven. Je weet direct hoe ze er uit zien, hoe ze handelen en hoe hun relatie tot Eliza en Krekel zo ongeveer zal zijn.
De filmische beschrijvingen:
Krekel wordt wel beschreven als een one-shot movie. Lees bijv. het deel in de kruidenierswinkel, het gaat aan één stuk door. Krekel naar binnen, huilend en Eliza ‘stelend’!
De winkelmeneer is aardig. Maar zijn vrouw ziet Eliza stelen en is een ‘sissende stem’! Het perspectief blijft bij man en vrouw. Hij: aardig, lief en empathisch. Zij: een tierend ‘wijf’, ijskoud en bikkelhard!
Er vindt een perspectiefwisseling plaats voorafgegaan door een witregel op
blz 38, van Eliza naar mevrouw Rozenhout! Het blijft wel in hetzelfde shot!
Voor mij maakt dit een scene ‘levensecht’ en trekt je in het verhaal. Het is waar: filmisch beschreven
De literaire verwijzingen:
De volwassen veellezers zijn er uitstekend mee te vermaken. Er zijn verwijzingen naar boeken, die soms heel duidelijk zijn, maar ook naar figuren die in sprookjes voorkomen, waarvan ik niet altijd de naam meer weet.
Eén element uit sprookjes: de goede fee: Nick is hier de goede fee. Ja Nick, in sprookjes kan alles!
De krakkemikkige schuit ‘De Zeemeid’, zette mij op het spoor van De Kleine Kapitein. Op zijn boot is maar één meisje: Marinka. De Zeemeid-kapitein wil eerst ook geen ‘vrouw’ aan boord. Die boot: de Nooitlek vaart naar het verre eiland ‘Groot en Groei’ en ze komen door een draaikolk. Te vergelijken met de Witte Kliffen in ‘Krekel’ en de hoge golven bij de riffen. Zo zijn er meerdere verwijzingen naar de drie boeken van deze Kapitein.
Het Odysseus verhaal: Kapitein Berg die zichzelf vast bindt aan de mast, net als in de Odysseus die de Sirenen moet trotseren.
De groene zeenimfen, die spelen met de hondjes maar ze wel weer terug geven, verwijst naar zeemeerminnen in diverse sprookjes.
En als laatste doet het me denken aan de tovenaar van Oz. In het land van Oz wonen bijzondere inwoners. En in ‘Krekel’ bij de Witte Kliffen de nergenshuizers, de aanspoelers, de halven. Dus ook bijzondere inwoners.
De lezer wordt door de motto’s wel op het goede spoor gezet, al zul je dat niet direct herkennen, maar al lezende kun je er niet meer onderuit. Er zijn te veel verwijzingen naar het sprookje van de zes zwanen.
In het originele sprookje wordt niet gesproken over brandnetelhemden maar over hemden van sterrenbloemen. De eisen die aan het meisje, Eliza worden gesteld zijn eender.
Annet Schaap heeft Eliza als een prachtig meisje neergezet. Om de drommel niet bang, heel dapper (piept niet tijdens het tatoeëren!) én heel slim. Ze doorziet de dingen en de gebeurtenissen scherp. Dat is in dit boek zo mooi weergegeven.
Bijna ben ik geneigd te zeggen dat Annet Schaap er een heerlijk feministisch sprookje van heeft gemaakt, maar dat gaat misschien net te ver. Ze heeft er naar mijn idee een eigentijds sprookje van gemaakt.
Door de vele lagen in het verhaal boeit het van begin tot eind. Niet alleen voor de jonge lezers, maar zeker voor volwassenen. Laat je mee voeren op de golven van dit sprookje en geniet!