Sappig ... schuld en onschuld

De bewaring - Yael van der Wouden
Sappig… schuld en onschuld.
Deze roman kun je niet ongelezen laten liggen na al die promotie die er al werd gemaakt, nog voor het uitgegeven was.
Yael van der Woude (1987) is opgegroeid in Israël en op tien jarige leeftijd naar Nederland verhuisd. Naar Zwolle om precies te zijn. Hier ontdekte ze op de Thorbecke Scholengemeenschap haar schrijftalent.
Zij specialiseerde zich in het ‘cultureel geheugen en landschap’.

Yael van der Wouden heeft het manuscript aangeboden aan een internationaal bekende uitgeverij in New York, die alleen Engelstalig literatuur uitbrengt.
De rechten zijn inmiddels aan 15 landen verkocht en in 8 talen vertaald.
Van der Woude won met deze roman de Women’s Prize. Uit het juryrapport: ‘Dit verbluffende debuut is een klassieker in wording, een verhaal om generaties lang van te houden en te waarderen. Boeken als deze verschijnen niet elke dag. Het is een meesterlijke mix tussen geschiedenis, seksuele identiteit, spanning en historische authenticiteit.”
In haar dankwoord benadrukte Van der Woude dat ze een intersekse persoon is. Ik sta op de schouders van elke transgender persoon die heeft gevochten voor gezondheidszorg en een verandering van het systeem, de wet, maatschappelijke normen en zichzelf.
De Nederlandse vertaling is uitgegeven bij de feministische uitgeverij Chaos
(een imprint van Das Mag). Van der Woude was destijds één van de oprichters van deze uitgeverij. Das Mag weet veel jonge lezers te bereiken o.a. via de sociale media.
Naoorlogse Overijssel
We starten de roman in Zwolle 1961, net buiten de stad. Isabel woont in een prachtig groot huis met haar moeder en twee broers. Haar broers Hendrik en Louis zijn het huis uit en haar moeder is overleden. Isabel is in rouw. Maar Isabel heeft het ook moeilijk met Hendrik, die een relatie heeft met Sebastiaan, en met Louis, die wel heel vaak van liefje wisselt.
Als hoofdpersonage is Isabel moeilijk: zij is achterdochtig, steelt haar hulp spullen van haar? Verdwijnt er iets? Isabel is welgesteld, mag in het grote huis wonen tot Louis een gezin sticht. Het huis dat oom Karel voor hen heeft gekocht tijdens de hongerwinter in 1944
Met haar broers heeft ze geregeld een familie-etentje. Eva verschijnt op het toneel, het liefje van Louis. Isabel mag haar niet, zij reageert zuur als Eva bekent dat ze het heel gezellig vindt. Isabel: “Ik heb jou niet gevraagd om mee te komen. Volgende maand heeft Louis weer een ander liefje!” Recht-voor-zijn-raap zijn de reacties van Isabel. (p.22)

Isabel is een vreselijk mens, maar gedurende de roman leer je haar kennen. Zij is een vat vol opgekropte en weggedrukte emoties! Isabel is loodzwaar.
Ze ergert de lezer bijna, waarom ben je zo onaardig?
Eva vraagt haar: Waar word jij blij van? Isabel antwoordt: “Nergens, waarom zou je ergens blij van worden als je het toch weer kwijt raakt.”
Louis moet op zakenreis. Hij schuift Eva bij Isabel achter de deur, zo voelt Isabel het.

De roman is geschreven in een vlotte stijl: korte, levendige dialogen. Directe observaties, je weet wat je hebt aan de personages.
Het is plot gedreven en bijna onmogelijk te bespreken zonder een spoiler te geven.
Veel beeldspraak zul je niet tegenkomen, wel een symbolische vrucht: de peer, die ook is afgebeeld op de omslag. Eva heeft twee peren gekocht. Een voor haarzelf en een voor Isabel. (p.65) Isabel eet alles op! Alsof de peer nooit heeft bestaan! Alles had ze opgegeten, schil, steeltje, klokhuis, pitten… alles… en nog lag de honger als een gapend gat in haar binnenste… ( p.197)
De roman is in drie delen verdeeld. In deel 1 en 2 is het perspectief bij Isabel. De oplettende lezer zal hier aanwijzingen vinden voor de ontwikkeling van het plot. Het verhaal verloopt traag, je denkt: schiet op! In deel drie is het perspectief bij een ander personage. Het plot zijn definitieve wending.

De roman laat zich vlot lezen, het pakt je en je wilt weten hoe het verder gaat.
Het verhaal heeft een historische context. Als je de geschiedenis van Nederland kent, is de clou misschien niet zozeer de clou. Isabel gaat mee in de status quo van Nederland op dat moment.
‘De bewaring’ is zorgvuldig geconstrueerd. De spanning tussen de personages en het heden en verleden drijft het plot. Je wilt weten hoe het eindigt.