Inzicht in de Nederlandse taal

Taalvirtuoos Geert van Zandbrink (1998) is thans eerstejaars bachelorstudent Economie en Beleid aan de universiteit van Wageningen. Zijn interesse in de klassieke talen Grieks en Latijn werd gewekt op het gymnasium in Heeswijk-Dinther. Gymnasium komt van het Griekse woord: ’naakt’. Gymnasion was vroeger namelijk de sportschool waar mannen naakt gingen sporten. Eén van de wetenswaardigheden uit zijn debuut: Linea Recta naar het eind van je Latijn (en een beetje Grieks). Het kan geen toeval zijn dat het boek uitgegeven is door Prometheus, een figuur uit de Griekse mythologie: ‘degene die van tevoren goed nadenkt’.  

Het boek heeft het karakter van een column: makkelijk leesbare, korte en creatieve stukken tekst. Ook dit woord ‘column’ wordt uitgemeten: kort verticaal stukje in krant of tijdschrift komt van het Latijnse woord ‘zuil’. In 16 ‘linea’s’ (hoofdstukken), aangegeven middels Romeinse cijfers, en een ‘postlinea’, kun je smullen van de herkomst van woorden, maar ook van enige vorm van mythologie en geschiedenis.

En er is voor elk wat wils. Voetballiefhebbers kunnen hun hart ophalen bij de naamsverklaringen van clubs zoals Ajax, Heracles, Fortuna en Sparta. Liefhebbers van mythologie komen aan hun trekken: de Metamorfosen van Ovidius (een populair mythologisch werk) wordt hier en daar geciteerd evenals verhalen over Griekse en Romeinse Goden. Uiteraard is dit werk bijna een vereiste voor de taalamateur. ‘Liefhebber’ komt van ‘amateur’: iemand die iets doet (-eur) en iets bemind of ergens van houdt (amare). Van Zandbrink is dus een amateur, hoewel hij een professioneel boek geschreven heeft!  

Wanneer je aan het eind van je Latijn bent gekomen, bij de ‘postlinea’, word je wegwijs gemaakt in de bekende mythe uit de Klassieke Oudheid, die van Apollo en Daphne. Een stukje uit het werk van Ovidius wordt hier nader verklaard. Van Zandbrink vindt dat dit verdiend te worden gelezen vanwege de voortreffelijke taal.  

Linea Recta naar het eind van je Latijn is geen wetenschappelijk werk, maar wel een met humor opgetekend, zeer onderhoudend boek. Voor de echte onderzoekende taalfreak worden de woordenboekfragmenten in de kaders weergegeven. En wat erg fijn is: er is een index met daarin de gebruikte Nederlandse woorden. Zo kun je per woord terugvinden waar het verhaal erover stond om zo te scoren tijdens een avond met familie of vrienden! En laten we niet vergeten dat je hier geen gymnasium voor hoeft te hebben.