Een effectief kennismiddel

Upanishads zijn Sanskrietteksten of mantra’s en vormen het laatste deel van de Veda’s, de heilige boeken van het Hindoeïsme. Je zou deze mantra’s het transportmiddel van de Advaita Vedanta kunnen noemen, een onderwijstraditie waarbij kennis wordt overgedragen van leraar op leerling. Advaita betekent niet-twee. Vedanta komt van het laatste deel van de Veda’s waarin de meeste Upanishads te vinden zijn. Het is een non-dualistische manier van denken. Manon van Dijk-Hullegie volgde in India een 3-jarige opleiding in het traditionele onderwijs van de Upanishads, de Advaita Vedanta. Als geen ander kan zij duidelijk maken wat de essentie van deze leer is.

Sleutel tot de Upanishads telt slechts 76 bladzijden. Dat lees je zo uit, toch? Nou, dat blijkt een vergissing. Waar menig lijvige, omvangrijke werken vaak vol zitten met overbodige zinnen bevat dit boekje geen woord te veel. Het is niet alleen goed verwoord, maar ook mooi verwoord. In 5 hoofdstukken wordt uitgelegd wat de Upanishads omvatten, waar de kennis te vinden is en waarin ze uniek zijn.


“Door steeds beter te begrijpen wat het fundamentele probleem van de mens is en hoe dit enkel door kennis opgelost kan worden, neemt het streven naar zekerheid en pleziertjes af en nemen vertrouwen en innerlijke rust toe.”


Het niet kunnen accepteren van onszelf ligt aan de basis van alle conflicten. Het doel van dit spirituele onderwijs is dat wij -de leerlingen- gaan begrijpen dat we volledig oké zijn en vrij van elke beperking, met andere woorden: onbegrensd. Wij zijn voortdurend op zoek naar prettige ervaringen die veelal verslavend werken of afhankelijkheid creëren. Het klinkt paradoxaal, maar werkelijk geluk kan worden bereikt door niets te doen. Totale vrijheid bereik je door kennis. Je hoeft niets te doen, je hoeft het slechts te weten. De antwoorden op de meest belangrijke levensvragen vinden we in deze Upanishads.

Van Dijk gebruikt teksten die zo op een tegeltje kunnen, zoals: ‘Zelfkennis is geen specifieke ervaring, maar het herkennen van het altijd aanwezige bewustzijn’ en ‘Het zelf is onbegrensd bewustzijn’. In de teksten worden de oorspronkelijke termen en benamingen gebruikt, die vervolgens uitgelegd worden, veelal met duidelijk uit het leven gegrepen metaforische voorbeelden. Hoe kan er zoveel wijsheid in slechts 76 bladzijden zitten?