Lijsten personages en tig stambomen versmelten tot nieuwe wereld

Wie lange lijsten vol personages en stamboom na stamboom aan het begin van een verhaal liever schuwt, dient in eerste instantie verre van De terugkeer van de koningin van Rebecca Ross te blijven. De fantasy-achtige YA-roman bevat maar liefst twee plattegronden van rijken en ‘huizen’, een lijst personages en vier (!) stambomen van verschillende families. De basis tot een ontoegankelijk namenrijk verhaal lijkt daarmee gelegd. Het tegendeel is echter waar. Vanaf de eerste letter is de verzonnen wereld van Ross uiterst begrijpelijk; hoofdpersonage Brienna neemt je mee van A tot Z.    

Brienna woont in huize Magnalia: ‘Het instituut was niet bedoeld voor meisjes die tekortschoten, niet voor onwettige dochters, en beslist niet voor meisjes die koningen uitdaagden. Ik ben uiteraard toevallig alle drie.’ Ze studeert er zeven jaren en uiteindelijk mag ze haar passie ‘kennis’ proberen te bereiken. Terwijl ze dagelijks onderwezen wordt door Cartier, is ze vooral benieuwd naar haar afkomst. De kant van haar moeder weet ze, maar de kant van haar vader is geheim. Het enige wat ze weet, is dat zijn kant behoort tot het Maevaanse huis. Van Cartier krijgt ze Het Boek der Uren en met dat boek verdwijnt ze in de wereld van haar ‘huis’. Het bereiken van haar passie en het vinden van haar patroon zal haar naar nieuwe, gevaarlijke, werelden brengen.    

Ross besteedt veel aandacht aan het construeren van een goedgevormde fantasiewereld passend in de tijd van toen: 1566. Hoewel het verhaal zonder de plattegronden te begrijpen is, zijn ze zeker van waarde; ze reiken je als lezer een hand bij het ontdekken van een onbekende wereld. Hoewel die wereld in vele dingen – zoals de school van Brienna – niet lijkt op de onze, is hij op allerlei punten – zoals schoolregels, vriendschappen en jaloezie – wél herkenbaar. Ross slaagt er zo in beide werelden te versmelten tot een nieuwe, geloofwaardige wereld.    

Ook de structuur van De terugkeer van de koningin is noemenswaardig. Zoals in vele YA-verhalen wordt de hoofdpersoon uitgedaagd tot het volgen van een queeste en dat is ook hier het geval: ‘Ik zou hem willen vragen je te adopteren in zijn familie, om je patroonvader te worden. Maar voordat ik dat doe en hem hier uitnodig om kennis met je te maken… wil ik dat je begrijpt wat het zou kosten om de steen terug te halen.’ Brienna krijgt een nagenoeg klassieke queeste voorgeschoteld, waarbij ze de ware heldin kan zijn voor haar huis.    

Het blijkt een gouden greep: de reis die Brienna maakt, de mensen die ze tegenkomt en de onzekerheden waarmee ze om moet gaan, zijn typerend voor een goed opgezette reis waarin menig lezer maar wat graag verdwijnt. Tegelijkertijd sluiten ze aan bij menig vraagstuk van de huidige samenleving, over afkomst, macht, vertrouwen en vriendschap.    

Brienna is dan ook voor menigeen uiterst herkenbaar. Ze vormt het meisje dat vriendschappen sluit, nieuwsgierig is naar haar afkomst, soms maar al te graag de regels van de school overtreedt en zich inzet voor haar eigen huis en toekomst. Hoewel ze laveert in een goed geënsceneerde geschiedenisperiode, zo rond 1566, kan ze voor een aantal meisjes een spiegel zijn. Haar karaktertrekken verschillen niet tot nauwelijks van de hedendaagse meisjes en juist doordat ze in een andere tijd geplaatst is, is ze interessant. Ze staat veraf, maar tegelijkertijd zo dichtbij.    

Dit alles, gevormd in een sterke plot vol aantrekkelijke en afwisselende dialogen, maakt De terugkeer van de koningin tot een succesvolle roman.