Op het juiste spoor, met soms een afslag

 ‘Meer partners-in-crime. We doen 100% ons eigen ding, wat soms veel met elkaar gemeen heeft en soms volslagen anders is.’ Corinne Duyvis is helder tijdens een dubbelinterview met haar en collega-schrijfster Marieke Nijkamp dat achter in Het juiste spoor is opgenomen. Beide dames braken door met hun Engelse YA-romans. In Het juiste spoor bundelen ze hun krachten en zetten ze twee zeer uiteenlopende verhalen op papier.    

In Het juiste spoor, geschreven door Marieke Nijkamp, ontmoet de lezer zeven jongeren: Hermelien, Nova, Puck, Bente, Koen, Cilla en Raf. Ze zitten met z’n allen in de trein naar het noorden na een vakantie op een eiland. Daar verloren ze hun vriend Jelle. Wanneer de trein plotseling stil blijft staan, en het zevental vrijwel alleen in de coupés blijft, komt er ruimte het ware verhaal rondom de verdwijning van Jelle te achterhalen.    

Heel anders is het verhaal van Corine Duyvis: En de rest van ons wacht. Zij volgt Iveta, een vluchtelinge uit Letland. Iveta wordt, met vele anderen, opgesloten in een bunker wanneer alles om hen heen vernietigd wordt. Terwijl ze daar steeds meer last gaat krijgen van haar uitgevallen protheses en bypasses, houdt ze de moed erin. Ze ontmoet Vera en Ginte en probeert het leven op de rit te krijgen.    

De twee verhalen van de schrijfsters zijn op het eerste oog zo verschillend als dag en nacht en als zwart en wit, waarbij Duvyis punten scoort en Nijkamp tekort lijkt te schieten. Waar het verhaal van Nijkamp meer de criminele kant opgaat en niet erg origineel oogt, lijkt het verhaal van Duyvis dat wel en is het tegelijkertijd actueel, ondanks de licht futuristische accenten. Bovendien geeft Duyvis de aangehaalde thematiek - vluchtelingen en hun levensomstandigheden -  sterker weer dan Nijkamp met de door haar gekozen thema’s doet: gedwongen overspel met verdwijning als gevolg. Duyvis weet het juiste gevoel bij dit thema te creëren en de lezer onderdeel van het geheel te maken. Nijkamp houdt je helaas meer op afstand.      

Duyvis verkiest het beschrijven vanuit één perspectief boven het wisselen tussen personages, terwijl Nijkamp zeer regelmatig een ander personage opvoert. Waar bij vrijwel elk genre beide keuzes prima resultaat kunnen hebben, is dat hier bij deze korte verhalen niet het geval. De keuze van Nijkamp om de perspectieven te wisselen brengt een behoorlijke mate van oppervlakkigheid met zich mee. Zowel Nova als Hermelien is voor de lezer niet goed te doorgronden, waardoor het personages van papier blijven. Dit verdringt het voordeel van het perspectief, namelijk dat je als lezer meer weet dan de personages, volledig. Het innerlijk ontbreekt en dat is funest. Het verhaal van Duyvis is veel rustiger en Iveta komt daardoor meer tot haar recht.    

Toch zijn er ook zeker sterke overeenkomsten te vinden. De in beide verhalen goed beschreven sfeer is uiterst beklemmend en je hebt als lezer al snel de indruk dat de situatie in beide verhalen niet oké is. Binnen Nijkamps verhaal versterken de complexe relaties dat gevoel. Ook het einde van Het juiste spoor van Nijkamp is sterk. Ze slaagt er prima in de lezer niet alle antwoorden te geven en de slotakkoorden te verhullen in een dikke sluier mist. Hetzelfde geldt voor En de rest van ons wacht. Ook hier betekenen de slotakkoorden allesbehalve het einde van het verhaal en krijg je als lezer de kans verder te fantaseren.    

Het juiste spoor past met deze twee verhalen in de ruime middenmoot van de YA-literatuur. De verhalen zijn niet zó sterk dat ze de lezer schokken, maar laten je ook niet geheel ongeroerd.