Een Titanic-achtig moraliserend liefdessprookje over dementie

Beter dan deze vreemde titel kan ik mijn waardering voor dit boek niet omschrijven. ‘Naar de overkant’ lijkt meer op een melodramatische streekroman dan een warm invoelend familieverhaal met een mooie diepgang wat ik van Santa Montefiore gewend ben. De opzet van het verhaal is het op divers vlak laten opbloeien van een liefdessprookje. Liefde overwint alles. Het moraliseerde zit in de ontelbare herhaling van de retorische vraag ‘wat is er mis met nu?’. Op een gegeven moment ging ik me opstandig afvragen met wat er mis is met het ‘toen en later’? Het leven draait toch om het hele pakket toegespitst in het nu?! Zolang er leven is gaat dat verder dan een haperend en falend bewustzijn lijkt me. De dementerende Marigold in dit verhaal is vast meer dan haar diagnose alleen, los van haar houvast aan haar laatst opgeworpen strohalm: het nu.
Verder is er in ‘Naar de overkant’ sprake van een informatie-dump. Via de dialogen wordt veelvuldig gebruikt gemaakt om informatie en adviezen over dementie door te geven en dit komt onnatuurlijk over. Ik vond het verhaal matig interessant, omdat ik geen vergelijkingsmateriaal heb. Ik ken niemand met dementie of die het overkomen is.

Uit het dankwoord blijkt dat Santa Montefiore Alzheimer van nabij heeft meegemaakt. Zou ze dit verhaal als therapie en verwerking geschreven hebben? Geroutineerde schrijvers manen beginnelingen aan voorzichtig te zijn met het schrijven over onderwerpen die gevoelsmatig te dichtbij komen. Schrijverstip van Nelleke Noordervliet:
“Als je erge dingen vertelt over je eigen leven wordt dat meestal niet een goed verhaal.”

Ik vond dit verhaal matig. Eerder een kinderboek, waarbij in verhaalvorm uitgelegd wordt wat het betekent dat je moeder dement is en daardoor niet meer voor je kan zorgen. Dankzij haar Jip en Janneke taalgebruik wordt deze loeizware thematiek wel beter verteerbaar gepresenteerd. Santa’s boodschap, geniet van het hier en nu, want daar ligt het cadeau van het leven, zie ik als doekje voor het bloeden. Misschien putten veeI lezers daar troost uit.

Toch vind ik dat Santa Montefiore met haar omvangrijke oeuvre de ruimte verdient om nieuwe wegen uit te proberen. Wellicht boort ze een nieuw lezerspubliek aan en vindt ze door deze schrijfpoging over vergankelijkheid zichzelf opnieuw uit ten gunste van een volgende roman, die naar een nieuw niveau van professionaliteit getild wordt. Ik wacht het af.