Twee vrouwen, veranderd door de wildernis van Montana

Twee hoofdpersonen telt In genade, de debuutroman van Rye Curtis, een jonge Amerikaanse schrijver. Het zijn beide vrouwen, maar daarmee hebben we ook meteen de enige overeenkomst die er tussen hen bestaat boven tafel.

Cloris Waldrip is tweeënzeventig als ze met haar echtgenoot Richard, door haar consequent 'mister Waldrip' genoemd, vanuit Texas een trip gaat maken naar Montana. Ze hebben daar een blokhut gehuurd en de bedoeling is er van de natuur te gaan genieten. Door onbekende oorzaak stort het vliegtuigje erheen neer in de Bitterroot Mountains. Als door een wonder overleeft Cloris het ongeluk. Piloot Terry is zwaar gewond en overlijdt een dag later. Mr. Waldrip hangt zwaargewond in een boomtop, maar overlijdt ook al snel.

Debra Lewis is de tweede vrouw, zij is Forest Ranger in het natuurgebied Bitterroot Mountains en het is haar taak om op zoek te gaan naar eventuele overlevenden van het vliegtuigongeluk dat aan haar gerapporteerd wordt. Debra is een gescheiden vrouw van nog geen veertig, haar ex-man zit in de gevangenis voor trigamie. Ze gedraagt zich stoer en nogal bot, waarschijnlijk wordt dat laatste mede veroorzaakt door het feit dat de rode wijn nooit ver van haar vandaan is. Soms gaat die door de koffie, maar meestal is haar thermosfles helemaal gevuld met het alcoholische vocht. Ze toont weinig tot geen empathie ten opzicht van haar medemensen, maar luistert wel graag naar een radioprogramma over mensen, 'Ask dr. Howe how' geheten.

Cloris vertelt haar verhaal in de ik-vorm, en doet dat op een dusdanige manier dat de lezer zich zonder enige moeite een voorstelling kan maken van deze doorsnee-vrouw uit een gemiddeld Methodistisch dorp in Texas. Ze was onderwijzeres en beheerde jarenlang de bibliotheek van de school. Regelmatig komt er een lid van de kerkgemeente voorbij, soms positief, maar ook als Cloris zich weer eens bedenkt hoe haar onsympathieke buurvrouw zou reageren op wat Cloris overkomt. En dat is niet niks. In haar eentje moet ze zich zien te redden in de wildernis. Haar hulpmiddelen beperken zich tot de jas van Terry, een doosje lucifers en een bijltje. Ze vindt een radio en kan één keer een bericht uitzenden, dan gaat het lampje uit.  Een van de cowboylaarzen van mr. Waldrip gaat ook mee, om water op te vangen, voor als ze dorst krijgt.

De zware tocht die volgt en de bijzondere ontmoeting die ze heeft, zijn prachtig beschreven, maar dat is slechts de oppervlakte. Wat vooral indruk maakt, is de metamorfose die deze vrouw doormaakt. Van een eenvoudige, niet bijzondere, oudere dame, zien we haar groeien naar een zelfstandige, kordate vrouw, die heel andere zaken belangrijk gaat vinden in haar leven dan de kerk en de buren. Het lijkt er zelfs even op dat ze dit leven zal kiezen boven het vorige.

Hiermee komen we meteen bij de kracht van deze roman, want niet alleen Cloris wordt een ander mens. Lewis, die gesteld was op het alleen zijn, krijgt een vreemdsoortige relatie met Steven Bloor, de man van de National Gard, die ondersteuning moet bieden bij het zoeken. Wat Lewis betreft is de relatie puur een seksuele, maar dan wel van een bijzondere soort. Naast Bloor speelt vooral zijn zeventienjarige dochter een belangrijke rol in de veranderingen die Lewis doormaakt.

In genade is een gelaagd boek, er is eigenlijk geen personage dat voldoet aan dat wat wij 'normaal' plegen te noemen. Ieder mist iets, heeft verdriet, is ongelukkig of is ergens anders dan hij zou willen zijn. Het is echter absoluut geen treurig boek. De natuur speelt een belangrijke rol en bepaalt deels de sfeer. Bovendien schrijft Curtis met groot invoelingsvermogen en ook humor. Eigenlijk zou je zo weer opnieuw willen beginnen, als je het uit hebt.

Rye Curtis, zelf ook afkomstig uit Texas, heeft een bijzondere start gemaakt in zijn schrijversleven. In een interview vertelt hij dat hij zich liet inspireren door een oude foto, met daarop een stoere vrouw van een jaar of zeventig. Als dat het enige is wat hij nodig heeft om zo’n boek te schrijven, dan biedt dat perspectieven voor de toekomst.