Tot in het diepste hart van de Afrikaanse samenleving

De rook die dondert is een hele mooie omschrijving voor de Victoria watervallen in Zambia. Het boek speelt zich dan ook volledig af in Zambia. Het strekt zich uit over een lange periode van net voor 1940 tot voorbij het heden. Elk deel begint met een cursieve inleiding waarna de hoofdstukken verteld worden vanuit verschillende karakters. Hier en daar kruisen de wegen van de karakters zich ook weer en dat is zo nu en dan lastig om te volgen. Het gaat om drie generaties van drie families. De stamboom op de laatste bladzijde is geen overbodige luxe.

De rook die dondert start bij drie vrouwen. De Italiaanse Silliba is geboren met haar dat haar hele lichaam bedekt en telkens weer aangroeit. Dat maakt dat ze in een isolement opgroeit. De Engelse Agnes is een veelbelovend tennisspeelster tot ze blind wordt. Ze trouwt een zwarte man, wat voor opschudding en ongemak zorgt. Martha komt uit Zambia en doet mee aan een ruimtevaartprogramma. Als haar grote liefde haar zwanger achterlaat, begint ze met huilen en dit blijft ze tientallen jaren doen. De verhaallijnen zijn hier en daar behoorlijk absurd, maar wel intrigerend. Net als de implantaten die iedere inwoner van Zambia in z’n hand krijgt en die functioneren als computer of mobiele telefoon en de duizenden en duizenden mini-drones die rondvliegen.

De ingewikkelde verhaallijnen en de grote hoeveelheid karakters maakt het moeilijk om het verhaal te volgen. Toch heeft De rook die dondert ook iets dat intrigeert. Het Afrikaanse leven van alledag dat heel beeldend beschreven is, maar ook de overlevingsdrang van eenieder. De auteur bespreekt veel thema’s zoals het kolonialisme en de opkomst van aids. Het geeft je veel inzicht in Zambia en de ontwikkeling ervan, maar toch rijst de vraag of de auteur niet selectiever had moeten zijn. De vele karakters zijn niet meer dan passanten en de grote hoeveelheid aan thema’s maakt ook dat deze niet echt worden uitgediept.

Je moet er even voor gaan zitten, maar dan is De rook die dondert een boek dat je meeneemt tot in het diepste hart van de Afrikaanse samenleving.