Alternatieve geschiedschrijving met een zilver randje

'Babel - An Arcane History', geschreven door R.F. Kuang, is een soort van alternatieve geschiedenis met fantasy-elementen. Het boek speelt zich grotendeels af in het Oxford in het Verenigd Koninkrijk een tiental jaren na het verlies van Napoleon. Het VK is zo'n beetje het machtigste koloniale macht in de toenmalige wereld, dankzij de magische krachten van zilver.

Deze krachten manifesteren zich door het gebruik van taal, specifiek door woorden van twee verschillende talen die niets met elkaar te maken hebben, maar waarvan de woorden grofweg dezelfde betekenis hebben. De kunst van het 'vertalen' (lees: het bundelen en activeren van de magische krachten van zilver) wordt gedaan door het machtige taleninstituut van Babel in Oxford.

Robin Swift, een Chinese wees uit Canton, wordt op jonge leeftijd door professor Lovell naar Engeland gebracht, omdat hij gemakkelijk talen leert. Hij groeit op in Victoriaans Engeland, maar hij komt snel achter dat hij nooit als een echte Engelsman wordt gezien, vooral vanwege zijn Chinese uiterlijk. Professor Lovell blijkt te doceren aan het taleninstituut van Babel in Oxford en op enig moment gaat Robin vanwege zijn aanleg voor talen ook bij het instituut studeren. Eerst laat Robin zich bedwelmen door de prestige en de geschiedenis van Babel, maar gaandeweg wordt het hem duidelijk dat het instituut, doordat zij de magische krachten van zilver kunnen bundelen, diep betrokken zijn is de koloniale politiek en onderdrukking in o.a. China, India en andere koloniën.

Hij raakt bevriend met drie medestudenten met een biculturele achtergrond. Het maakt niet uit hoe ze hun best doen om erbij te horen, ze worden door de rest van hun medestudenten met de nek aangekeken, vanwege hun uiterlijk en het simpele feit dat zij buitenlanders zijn. Robin en zijn vrienden raken betrokken bij de duistere praktijken van Babel en tegen krachten die de invloed van het instituut willen stoppen in de vorm van de geheimzinnige Genootschap van Hermes. Het verhaal eindigt met een gewelddadig crescendo.

Wat ik vooral knap aan het boek vind, is de manier hoe R.F. Kuang de lezer meeneemt in de eenzaamheid en frustraties van de hoofdpersoon om te moeten leven tussen twee culturen en dat hij alleen is nuttig is vanwege zijn kennis en kunde, maar dat hij eigenlijk als individu niet wordt erkend. Ook is het knap hoe de schrijfster middels een bloedstollend verhaal thema's als uitbuiting, de donkere kanten van kapitalisme, kolonialisme en assimilatie versus maatschappelijke acceptie van minderheden weet te vermengen met alternatieve geschiedschrijving. Wellicht thematisch zware kost, maar het boek is zeer de moeite waard.