Liefde voor Rusland

Met het lezen van “Post uit Rusland” ontstaat een enorme behoefte om op reis te willen gaan en de oude boeken van Russische schrijvers weer te willen lezen. Laura Starink (1954) studeerde Slavische taal- en letterkunde en werkte bijna dertig jaar als journalist voor NRC Handelsblad. Haar liefde, ja echte liefde, voor Rusland druipt uit elke zin die je leest. Hoe lyrisch zij haar gesprekken verwoord van ontmoetingen met de gewone man of vrouw, of het dorpshoofd. Het is deze aanstekelijkheid, nee meer dan aanstekelijkheid, haar kennis, haar enthousiasme, dat je meeneemt door Rusland. Haar kennis van de schrijvers, veelal dissidenten, geven een beeld van Rusland dat mij nog meer uitdaagt om te springen in het zwembad van Russische boeken. Zeker omdat Starink een context biedt waarin de schrijvers leefden, schreven, aten en dronken of mishandeld en gemarteld werden.
Ze neemt je mee door Rusland, laat je voelen welke omstandigheden er in Siberië waren. Het geeft een beeld van Glazok, een plaats op zo’n driehonder kilometer afstand van Moskopu, dat gekenmerkt werd door de geschiedenis waarin Rusland zich ontwikkelde. Hoe rijkdom vervolgens teloorging. Hoe toch een dorp zich staande houd, met mannen nar de steden en vrouwen en kinderen die achterbleven.
De kenmerken van de Russische staat met Stalin, Lenin, Brezjnev, vervolgens de perestrojka van Gorbatsjov. Maar paste die perestrojka wel bij Rusland? Starink geeft een inkijkje in een systeem waarin je de vraag stelt of die wel past, of men als Russen überhaupt daarbij gebaat waren. Luisterend naar alle citaten, mensen, schrijvers die aan bod komen in “Post uit Rusland” ontrafeld zich een beeld waarbij Poetin hoe dan ook de leider is op de juiste plek en tijd. Orde bieden is wat Poetin doet. En Starink schrijft alsof die orde is wat Rusland nodig heeft, alsof het niet anders kan. Met als negatief of wellicht logisch gevolg dat de burger ook nu weer aan het langste eind trekt. Of is het de eenling die het systeem weerstaat?
Kortom een boek dat mij heeft gegrepen, dat de melancholie en de onverzettelijkheid lijfelijk heeft doen voelen.