Hypermoderne oorlogsvoering en old-school achtervolgingen

Een Apache gevechtshelikopter, de koepel van het Capitool en de naam ‘Tom Clancy’ in grote chocoladeletters: het omslag van Vriend of vijand laat geen twijfel bestaan over wat de lezer van deze dikke pil mag verwachten. Ook dit nieuwste boek in het Clancy-imperium is een technothriller vol actie, hypermoderne oorlogsvoering en old-school achtervolgingen.

Het mag bekend zijn: grootmeester van de technothriller Tom Clancy overleed in 2013, maar zijn wereld wordt voortgezet, onder andere door Mark Greaney, die de Jack Ryan-thrillers schrijft. Dat doet Greaney met verve. Jack Ryan senior is president van de Verenigde Staten, en zijn zoon, Jack Ryan junior, zet zich als intelligence-analist en operationeel agent in voor de Campus, een ultrageheime inlichtingendienst. De Campus heeft een klein team van oud-militairen en voormalig CIA-agenten in dienst, en dit team kan op allerlei manieren en onder de radar worden ingezet om Amerika veilig te houden.

Terwijl Jack junior met de laatste onderdelen van zijn training als operationeel agent bezig is, zet ergens in de wereld iemand een aanval in. Een marineofficier met verlof wordt neergeschoten in een Mexicaans restaurant in New Jersey. Niet veel later wordt een undercover CIA-agent, die een jarenlang opgebouwde dekmantel heeft als Canadees zakenman, in Teheran ontmaskerd door de Iraanse grenspolitie. En in El Salvador werken zes voormalige Guatamalese Special Forces-soldaten aan het inrichten van een militair trainingsterrein, ver verwijderd van nieuwsgierige blikken.

Ryan senior maakt zich zorgen, in eerste instantie vooral om de ontmaskering van de CIA-agent. Al snel stapelen zijn zorgen zich op. Er worden meer Amerikaanse overheidsfunctionarissen aangevallen. Mensen waarvan nooit bekend kan zijn wat voor werk ze doen, of waar ze zich bevinden, zijn ineens het doelwit van een onbekende vijand. Het kan niet anders dan dat er een groot datalek is, waardoor geheime gegevens bij de verkeerde personen terecht gekomen zijn. Maar hoe heeft dat kunnen gebeuren? Het team van de Campus wordt ingezet om zowel online als in de ‘echte wereld’ jacht te maken op de aanvallers.

Dat gebeurt in hoog tempo, en doorspekt met technische informatie, achtervolgingen en schietpartijen. Alles speelt zich af op het snijvlak van online en fysieke oorlogsvoering, en daardoor wordt Vriend of vijand een zeer vermakelijke technothriller. De realisatie dat het soort datamining dat de bad guys toepassen, helemaal niet zo vergezocht is, zet de lezer aan het denken. Zeker in een tijdperk waarin online privacy uitgebreid wordt besproken, is dit verhaal meer dan actueel. Daarnaast is het ook spannend en verrassend, waardoor je tot op het laatst mee blijft puzzelen met Jack en zijn teamgenoten. Het kan niet anders dan dat het ze zal lukken de aanval af te slaan, maar hoe en tegen welke prijs – die vraag houd je aan het lezen tot de laatste bladzijde.