Lezersrecensie
Gedetailleerd, realistisch en interessant stuk geschiedenis
In tegenstelling tot de rode sticker op de cover en de beschrijving op de achterkant van het boek, is “M.” niet altijd even duidelijk een roman te noemen. Voor mij is het meer een zeer gedetailleerd historisch verslag, soms bijna dagboekachtig, soms meer verhalend, vaak documentaire-achtig.
“M.” beslaat slechts zes jaar uit Mussolini’s leven, de jaren tussen 1919 (dus vlak na WOI) en 1925 en is het eerste deel van een trilogie. Scuratie heeft getracht een zorgvuldig weergegeven beeld te creëren van de moeizame opkomst van het fascisme, de jarenlange en vooral bloedige strijd tussen de socialisten en fascisten, de Mars op Rome en de uiteindelijke machtsovername van de fascisten in de regering.
“Politiek vereist het kleingeestige, kwaadaardige lef van straatgevechten, niet de weidse moed van cavaleriecharges. Politiek is de arena van de zonden, niet van de deugden. De enige benodigde deugd is geduld.” (citaat)
Scurati behandelt een stuk geschiedenis die mij nog grotendeels onbekend was. De schrijver heeft duidelijk compleet willen zijn, maar voor mij als lezer die nog weinig voorkennis had (hoe zag Italië er na WOI uit?, hoe was het leven van Mussolini tot dusver verlopen? etc.) was het noodzakelijk om eerst wat achtergrondinformatie op te zoeken voordat ik kon beginnen met lezen.
“M.” vraagt veel concentratie van de lezer, mede door het grote aantal personages en de zeer gedetailleerde verslaglegging van Scurati. Hij wijdt enkele honderden pagina’s aan de bloedige strijd tussen de socialisten (roden) en de fascisten(zwarten). Hij schrijft over het aantal doden aan elke kant, gesneuvelde gebouwen, welke wapens etc. Ook de strijd om de vrijstaat Fiume wordt zeer gedetailleerd beschreven.
Stukken die wat mij betreft meer aandacht hadden mogen krijgen zijn onder andere de moord op Matteotti, de val van de Facta-regering en de rol van koning Vittorio Emanuele III.
Ieder hoofdstuk wordt gevolgd door authentieke persberichten, brieffragmenten of telegrammen.
De schrijfstijl van “M.” vond ik niet altijd plezierig, de (bij)zinnen zijn soms erg lang en de tekst leest dikwijls hortend en stotend, alsof de vertaling te letterlijk is overgenomen uit het Italiaans.
“Vrijheid is een middel, geen doel. Als middel moet ze gecontroleerd worden. Om haar te controleren is kracht nodig.” (citaat)
Inmiddels zijn we een eeuw verder, maar “M.” lijkt op veel punten behoorlijk actueel. In de wereld, in Europa en óók in Nederland lijkt de democratie steeds meer onder druk te komen staan en autoritarisme groeit. “M” kan gelezen worden als een waarschuwing. Eén persoon kan een volk achter zich krijgen door het doen van (valse) beloftes, desinformatie, agressief optreden, angst en twijfel zaaien etc. Eén persoon kan uiteindelijk de rechtstaat, het onderwijs, en de journalistiek afhankelijk maken en op die manier een maatschappij onveilig.
“Het fascisme laat zich niet berechten, behalve door de geschiedenis.” (citaat)
“M.” beslaat slechts zes jaar uit Mussolini’s leven, de jaren tussen 1919 (dus vlak na WOI) en 1925 en is het eerste deel van een trilogie. Scuratie heeft getracht een zorgvuldig weergegeven beeld te creëren van de moeizame opkomst van het fascisme, de jarenlange en vooral bloedige strijd tussen de socialisten en fascisten, de Mars op Rome en de uiteindelijke machtsovername van de fascisten in de regering.
“Politiek vereist het kleingeestige, kwaadaardige lef van straatgevechten, niet de weidse moed van cavaleriecharges. Politiek is de arena van de zonden, niet van de deugden. De enige benodigde deugd is geduld.” (citaat)
Scurati behandelt een stuk geschiedenis die mij nog grotendeels onbekend was. De schrijver heeft duidelijk compleet willen zijn, maar voor mij als lezer die nog weinig voorkennis had (hoe zag Italië er na WOI uit?, hoe was het leven van Mussolini tot dusver verlopen? etc.) was het noodzakelijk om eerst wat achtergrondinformatie op te zoeken voordat ik kon beginnen met lezen.
“M.” vraagt veel concentratie van de lezer, mede door het grote aantal personages en de zeer gedetailleerde verslaglegging van Scurati. Hij wijdt enkele honderden pagina’s aan de bloedige strijd tussen de socialisten (roden) en de fascisten(zwarten). Hij schrijft over het aantal doden aan elke kant, gesneuvelde gebouwen, welke wapens etc. Ook de strijd om de vrijstaat Fiume wordt zeer gedetailleerd beschreven.
Stukken die wat mij betreft meer aandacht hadden mogen krijgen zijn onder andere de moord op Matteotti, de val van de Facta-regering en de rol van koning Vittorio Emanuele III.
Ieder hoofdstuk wordt gevolgd door authentieke persberichten, brieffragmenten of telegrammen.
De schrijfstijl van “M.” vond ik niet altijd plezierig, de (bij)zinnen zijn soms erg lang en de tekst leest dikwijls hortend en stotend, alsof de vertaling te letterlijk is overgenomen uit het Italiaans.
“Vrijheid is een middel, geen doel. Als middel moet ze gecontroleerd worden. Om haar te controleren is kracht nodig.” (citaat)
Inmiddels zijn we een eeuw verder, maar “M.” lijkt op veel punten behoorlijk actueel. In de wereld, in Europa en óók in Nederland lijkt de democratie steeds meer onder druk te komen staan en autoritarisme groeit. “M” kan gelezen worden als een waarschuwing. Eén persoon kan een volk achter zich krijgen door het doen van (valse) beloftes, desinformatie, agressief optreden, angst en twijfel zaaien etc. Eén persoon kan uiteindelijk de rechtstaat, het onderwijs, en de journalistiek afhankelijk maken en op die manier een maatschappij onveilig.
“Het fascisme laat zich niet berechten, behalve door de geschiedenis.” (citaat)
1
Reageer op deze recensie
