Een reeks mét, in de stijl én in de tijd van Hendrik Consciene - wat een uitdaging.

Een fantasie over de jonge jaren van Hendrik Conscience, de man die de Vlamingen leerde lezen. Daarenboven is Mark Cloostermans een literair criticus en schrijver van non-fictie. Niet alleen waagt hij zich aan een boek over Consciene en ook nog eens in de stijl van de grootmeester zelf, hij kondigt dit ook nog eens aan als deel 1 in een reeks. Voorwaar een zware opdracht.
Uniek is het niet om een bekende schrijver een rol te laten spelen in zijn/haar eigen leven, fictie uiteraard, maar zodanig dat "het zou kunnen". Dat die schrijver zowat de grootste Vlaamse schrijver is en hij wordt teruggezet Vlaanderen in zijn jonge jaren, zowel in de tijd (het gaat over de jonge Henri) als in de plot (zijn terugkeer naar Turnhout vanuit Amerika) is wel degelijk uniek.
Zowel Henri als zijn vader worden gedetailleerd uitgetekend en erg geloofwaardig neergezet.
Turnhout en zijn bewoners worden teruggeworpen in de tijd van de zoutsmokkelaars tussen België en Nederland. De sociale scène die Cloostermans ons schildert voelt echt aan en is geschiedkundig correct. Er zijn voldoende - ook goed uitgetekende - andere spelers om er een spannend verhaal van te maken zonder dat het een thriller wordt.
Niet gehinderd door mobiele telefoons en internet, krijgen we een verhaal waarin snelle communicatie betekent dat men een brief schrijft of in uiterste nood een telegram stuurt. Iemand spreken staat gelijk aan zich fysiek verplaatsen met alle gevaren en ongemakken van dien. De nacht dient om te slapen - behalve dan voor de criminelen en de vertegenwoordiger van de wet. Een crimineel riskeert ook voor kleine vergrijpen doodgeschoten te worden, klassejustitie is doodnormaal.
Mark Cloostermans slaagt erin om de hoge verwachtingen in te lossen. Volledig in de stijl van Conscience schetst hij binnen de Kempense armoede het karakter van de bewoners: ruw, opvliegend, gewelddadig, net zoals de schrale zandgrond waaruit ze hun bestaan putten. De samenhang, wij-tegen-de rest, de familiebanden voor alles, koppigheid en trouw vormen dan de andere kant van de medaille.
Het verhaal bouwt een zekere spanning op en neemt de lezer mee op de zoektocht van Henri, zowel innerlijk waar hij in het reine probeert te komen met zichzelf en zijn verleden als naar de smokkelaars/moordenaars die Turnhout teisteren en waar zijn vadeer geen antwoord op heeft.
De sfeer, de dialogen, de psychologie, de intermenselijke verhoudingen, de randfiguren en de achtergrond, het trage tempo, het contrast tussen rijk en arm, alles is even prachtig op papier gezet door Mark Cloostermans. Daarmee lost hij absoluut de verwachtingen in en ik kan amper wachten op deel 2: De Finse weduwe.