Wat Heytze doet ‘kan’ niet. Leest hij daarom zo lekker?

Voor de liefste onbekende van Ingmar Heytze bevat meer dan 400 pagina’s gedichten, geschreven door de man van wie werd gezegd dat hij in zijn eentje de Beatles is van de Nederlandse poëzie (door Joost Zwagerman). Lees dit ontroerende in memoriam maar ‘s: 'Madelief'

Madelief, je was een puzzel die niet klopte,
onbestaanbaar DNA. Links en rechts ontbrak
de adem, ruggengraat verkeerd bezorgd.
Er viel geen leven van te maken.

Toch werd je geboren met je eigen naam,
je lief gezicht, een hoofd, een hart.
Je bent gaan slapen bij het eerste licht.
Dat mocht. Het was tenslotte je verjaardag.

En je kreeg twee ouders die je nooit vergaten.
Slaap, we dromen net als jij, we varen
naar elkaar over een grote, blauwe oceaan.
We komen elke nacht dichterbij.

Je kunt het je niet meer voorstellen, maar Heytze werd ooit te licht bevonden om tot de serieuze dichters gerekend te worden. Voor de zekerheid daarom nog even Ingmar op z’n bijtendst  in 'Wees aardig voor veelbelovende mensen':

Wees aardig voor veelbelovende mensen
Ze hebben hun beloftes nodig
als een duiker zuurstofflessen.
Ze beloven sterren aan de maan
aarde aan de regenwormen
schepen aan de oceaan
en beterschap aan de zerken –
ze gaan een lange, zware weg
naar oud en weinig waargemaakt.

Wat vind je nog meer in deze bundel? Liefdesgedichten, Weltschmerz, aanvallen op rappers, concurrenten in de liefde en andere minkukels, mijmeringen over memopads, reflecties op de onmacht van de mens…  Maar ook Paul van Ostaijen vertaald naar de 21e eeuw, 'Paul van Ostaijen speelt Carmageddon':

BOEM

ZEBRAPAD

Plat

En echo’s van Lévi Weemoedt  in 'Voorzichtige zelfmoordpoging':

Twee Rennies

En een kopje kruidenthee.

'Van de traditionele diepzinnigheid trekt Heytze zich [] weinig aan’, schreef Gaston Franssen al in 2003 in literair tijdschrift Vooys. Zijn interessante artikel is na te lezen op dbnl.org. Heytze onteerde glimlachend Gorter ('De mei van Heytze'), Bloem ('Ik haat jou'), Kopland ('Warme stront') en nog een hele reeks poëziecoryfeëen. Een bloemlezing van de filosofie schreef hij voor een tijdschrift ('Nietzsche schrijft een laatste vers'). Het bekende rouwgedicht over de ramp met de MH17 ('Het is teveel, breng me naar huis'), ook te vinden in deze bundel, schreef hij op verzoek van een actualiteitenprogramma. “Ik ging naar een begraafplaats en ik was er in een uurtje uit.”

Heytze maakte van ironie zijn handelsmerk, overwon zijn podiumangst en kreeg de smaak van het optreden op festivals te pakken. Zoveel heilige huisjes omvergeschopt, dat was vrágen om een Toon Hermanssyndroom ('de mensen vinden het prachtig, maar de critici moeten er niets van hebben'). Met 20 jaar succes en steun van mensen als Gerrit Komrij snoert hij nu ook de meest conservatieve critici de mond. Zelf nam Heytze wraak met een gedicht, 'Recensent':

Maar uit je urn – een foliant
met spuuggelijmde linnen band
wordt tot in de eeuwigheid
een oeverloos geouwehoer vernomen.

Voor de liefste onbekende is een staalkaart van wat een mens allemaal met poëzie kan doen. En dat is allemachtig veel.