Lezersrecensie
Via innerlijke vrede naar een gezondere samenleving
“What’s so funny ‘bout peace, love and understanding?”
Zo’n veertig jaar na Nick Lowe en Elvis Costello stellen historicus David Van Reybrouck en therapeut Thomas D’Ansembourg zich dezelfde vraag. In de nasleep van de aanslagen in Parijs en Brussel vraagt het duo zich af of meer veiligheid de oplossing is voor geweld. Om vrede te bereiken, is meer nodig dan maatregelen in de buitenwereld. We moeten ook werk maken van onze binnenwereld, stellen de auteurs.
Terrorisme mag dan de aanleiding zijn geweest voor dit boek, Vrede kun je leren gaat over veel meer dan religieus fundamentalisme. Radicalisering in al zijn vormen, pestgedrag, burn-outs, druggebruik, zelfdoding, echtscheidingen en andere kwalen van onze chaotische wereld zijn stuk voor stuk gevolgen van geweld en wanhoop, zo niet in onszelf dan toch zeker om ons heen.
Wonderoplossingen bestaan niet, maar om deze problemen aan te pakken is ‘innerlijke hygiëne’ een onmisbare aanvulling op externe maatregelen. Met Vrede kun je leren schreven Van Reybrouck en D’Ansembourg een beknopte inleiding tot die onderneming.
De term ‘vrede’ vatten Van Reybrouck en D’Ansembourg breder op dan de gemiddelde Miss België die een vurige hoop koestert voor ‘wereldvrede’ en ‘iets in de media’. Voor hen draait het om vrede met jezelf en vrede met anderen: zelfkennis, innerlijke rust, beheersing, mededogen en de vaardigheid om jezelf uit te drukken. Een vreedzaam individu gaat conflicten niet uit de weg, maar heeft de skills om ze op te lossen. ‘Skills’ lijkt een vreemde woordkeuze, maar volgens de auteurs gaat het wel degelijk om vaardigheden die aangeleerd en geoefend moeten worden.
De voornaamste instrumenten om dit leerproces af te leggen: mindfulness, geweldloze communicatie en compassie. Van Reybrouck en D’Ansembourg zijn het minachtende gegniffel meteen voor en roepen sceptici op om deze methoden niet blindelings af te wijzen als naïeve onzin voor snoezige bomenknuffelaars en geitenwollensokkendragers. Ze wijzen op verschillende onderzoeken uit de neurowetenschappen die onderstrepen dat innerlijke rust daadwerkelijk leidt tot meer zelfkennis, een versterkt vermogen tot geweldloze expressie, meer empathie voor anderen en een betere verhouding tot het leven. Deze resultaten negeren, staat voor de auteurs gelijk aan het niet-verlenen van bijstand aan personen in gevaar.
Dat brengt Van Reybrouck en D’Ansembourg tot de kern van Vrede kun je leren. Ze roepen bestuurders, ministers, bewindslieden, media en verantwoordelijken op om innerlijke vrede hoog op de agenda te zetten. Want, zo stellen ze, iedereen die zich erop toelegt zichzelf te leren kennen stelt zich systematisch in dienst van anderen. Werken aan persoonlijke ontwikkeling is bijdragen aan duurzame sociale ontwikkeling. Wie vrede kent, vrede brengt. Of nog anders gezegd: een vreedzame samenleving ontstaat pas als ze bestaat uit vreedzame individuen.
Zoals zo vaak valt een verpletterende verantwoordelijkheid in de schoot van het onderwijs. Door kinderen vanaf de kleuterschool concentratie, rust, zelfbewustzijn, empathie en aandacht voor anderen bij te brengen, zullen ze op latere leeftijd ook bijdragen aan een cultuur van respect en geweldloosheid, aldus de auteurs. Kinderen goed leren samenleven, zou even evident moeten zijn als turn- of zwemlessen. Daarmee leunen Van Reybrouck en D’Ansembourg dicht aan bij de oproep van Patrick Loobuyck in ‘Samenleven met gezond verstand'. Het is een taak die niet licht opgenomen kan worden, vinden ze. Meer zelfs: “Zelfkennis is een zaak van de volksgezondheid, en zelfs van de openbare veiligheid.”
Vrede kun je leren is een kort boek, en dat is niet toevallig: de auteurs wilden immers een zo breed mogelijk publiek aanspreken. Hun heldere betoog is overtuigend en nodigt uit tot verder lezen. Besluiten dat Van Reybrouck en D’Ansembourg te weinig aandacht besteden aan de kwalijke impact van religie of andere maatschappelijke en politieke uitdagingen zou oneerlijk zijn. Ze focussen zich op een onderbelicht deelaspect, een cruciale schakel op de weg naar een vreedzamere samenleving: wijzelf.
Lees de volledige recensie op Vreemder dan Fictie.
Zo’n veertig jaar na Nick Lowe en Elvis Costello stellen historicus David Van Reybrouck en therapeut Thomas D’Ansembourg zich dezelfde vraag. In de nasleep van de aanslagen in Parijs en Brussel vraagt het duo zich af of meer veiligheid de oplossing is voor geweld. Om vrede te bereiken, is meer nodig dan maatregelen in de buitenwereld. We moeten ook werk maken van onze binnenwereld, stellen de auteurs.
Terrorisme mag dan de aanleiding zijn geweest voor dit boek, Vrede kun je leren gaat over veel meer dan religieus fundamentalisme. Radicalisering in al zijn vormen, pestgedrag, burn-outs, druggebruik, zelfdoding, echtscheidingen en andere kwalen van onze chaotische wereld zijn stuk voor stuk gevolgen van geweld en wanhoop, zo niet in onszelf dan toch zeker om ons heen.
Wonderoplossingen bestaan niet, maar om deze problemen aan te pakken is ‘innerlijke hygiëne’ een onmisbare aanvulling op externe maatregelen. Met Vrede kun je leren schreven Van Reybrouck en D’Ansembourg een beknopte inleiding tot die onderneming.
De term ‘vrede’ vatten Van Reybrouck en D’Ansembourg breder op dan de gemiddelde Miss België die een vurige hoop koestert voor ‘wereldvrede’ en ‘iets in de media’. Voor hen draait het om vrede met jezelf en vrede met anderen: zelfkennis, innerlijke rust, beheersing, mededogen en de vaardigheid om jezelf uit te drukken. Een vreedzaam individu gaat conflicten niet uit de weg, maar heeft de skills om ze op te lossen. ‘Skills’ lijkt een vreemde woordkeuze, maar volgens de auteurs gaat het wel degelijk om vaardigheden die aangeleerd en geoefend moeten worden.
De voornaamste instrumenten om dit leerproces af te leggen: mindfulness, geweldloze communicatie en compassie. Van Reybrouck en D’Ansembourg zijn het minachtende gegniffel meteen voor en roepen sceptici op om deze methoden niet blindelings af te wijzen als naïeve onzin voor snoezige bomenknuffelaars en geitenwollensokkendragers. Ze wijzen op verschillende onderzoeken uit de neurowetenschappen die onderstrepen dat innerlijke rust daadwerkelijk leidt tot meer zelfkennis, een versterkt vermogen tot geweldloze expressie, meer empathie voor anderen en een betere verhouding tot het leven. Deze resultaten negeren, staat voor de auteurs gelijk aan het niet-verlenen van bijstand aan personen in gevaar.
Dat brengt Van Reybrouck en D’Ansembourg tot de kern van Vrede kun je leren. Ze roepen bestuurders, ministers, bewindslieden, media en verantwoordelijken op om innerlijke vrede hoog op de agenda te zetten. Want, zo stellen ze, iedereen die zich erop toelegt zichzelf te leren kennen stelt zich systematisch in dienst van anderen. Werken aan persoonlijke ontwikkeling is bijdragen aan duurzame sociale ontwikkeling. Wie vrede kent, vrede brengt. Of nog anders gezegd: een vreedzame samenleving ontstaat pas als ze bestaat uit vreedzame individuen.
Zoals zo vaak valt een verpletterende verantwoordelijkheid in de schoot van het onderwijs. Door kinderen vanaf de kleuterschool concentratie, rust, zelfbewustzijn, empathie en aandacht voor anderen bij te brengen, zullen ze op latere leeftijd ook bijdragen aan een cultuur van respect en geweldloosheid, aldus de auteurs. Kinderen goed leren samenleven, zou even evident moeten zijn als turn- of zwemlessen. Daarmee leunen Van Reybrouck en D’Ansembourg dicht aan bij de oproep van Patrick Loobuyck in ‘Samenleven met gezond verstand'. Het is een taak die niet licht opgenomen kan worden, vinden ze. Meer zelfs: “Zelfkennis is een zaak van de volksgezondheid, en zelfs van de openbare veiligheid.”
Vrede kun je leren is een kort boek, en dat is niet toevallig: de auteurs wilden immers een zo breed mogelijk publiek aanspreken. Hun heldere betoog is overtuigend en nodigt uit tot verder lezen. Besluiten dat Van Reybrouck en D’Ansembourg te weinig aandacht besteden aan de kwalijke impact van religie of andere maatschappelijke en politieke uitdagingen zou oneerlijk zijn. Ze focussen zich op een onderbelicht deelaspect, een cruciale schakel op de weg naar een vreedzamere samenleving: wijzelf.
Lees de volledige recensie op Vreemder dan Fictie.
1
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Vreemder Dan Fictie
Gesponsord
Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.
