Enig in zijn soort

Hebban schreef een leesclub uit voor de genomineerde romans op de shortlist van de Libris Literatuur Prijs en ik had het geluk om De Trooster te mogen lezen. Het boek heeft op mijn e-reader maar 137 pagina's, maar met de hoge informatiedichtheid en veelvuldig gebruik van symboliek is dit alles behalve een 'dun boekje' te noemen. Een prachtige, diepzinnige roman die toont hoe een diepgelovig man de dagen voor Pasen beleeft - het boek is enig in zijn soort.

Als Henry Loman, de door een affaire onder vuur liggende staatssecretaris, een retraitecentrum annex klooster bezoekt, wordt hij ontvangen door de conciërge, Jacob. Jacob is diepgelovig en leidt een wat teruggetrokken bestaan en legt in de regel geen contact met gasten. Jacob is onderdeel van de kloostergemeenschap, maar is geen broeder: ‘Officieel besta ik in hun gemeenschap niet.’ Henry, die zichzelf vergelijkt met Paulus, wil echter diepe gesprekken voeren met Jacob.

Henry neemt het diepgewortelde geloof van Jacob met een korreltje zout en weet zelfs zijn geloof ter discussie te stellen. Jacob lijkt hierdoor te groeien en te sterken in zijn geloof en voelt zichzelf als Christus die het geloof doorgeeft. ‘Die verhalen te mogen vertellen aan een onwetende is ze opnieuw scheppen.’ De lezer ervaart hierdoor in Jacob hoe het is om gelovige te zijn. Gedurende het verhaal tart Henry de mores in het klooster op allerlei manieren. Zo verleidt hij Jacob om deel te nemen aan een heidens feest en verkracht hij een van de bezoeksters van het klooster.

Jacob vereenzelvigt zich sterk met Christus en wil de zonden van Henry wegnemen. Het wrange is dat, juist door Henry, Jacob steeds meer zonden begaat. Van een timide man die het geloof in stilte beleid, wordt hij een man die dronken wordt op een heidens feest, en moet hij delen in de zonde die Henry heeft begaan met de verkrachting. Hij wil de zonden van Henry wegnemen als belichaming van Christus, maar heeft inmiddels zelf ook zonden begaan.
Het verhaal is geschreven rondom thema's als geloof, zonde, schuld, vergeving, berouw en oordelen en speelt zich af rondom het paasverhaal. Door de prachtige dialogen wordt de lezer meegevoerd naar het klooster van Jacob. Ondanks dat het boek relatief weinig letters bevat (137 pagina's), bevat het een rijk verhaal en is het boek niet 'uit' als de laatste pagina wordt omgeslagen.

Dit boek is, door de thematiek, het gebruik van symbolen en de vele lagen die zijn verborgen in het verhaal, een terechte nominatie voor de Libris Literatuurprijs 2019. Een prachtig verhaal over zonden, schuld en vergeving - een waar kunstwerk.

Persoonlijke noot:

Nooit eerder heb ik zoveel moeite gehad met het schrijven van een recensie. En juist dat is het mooiste compliment dat dit boek kan krijgen. Het is niet te vatten in woorden, de diepere lagen in de tekst vragen om analyse en overpeinzing, in plaats van een simpele beschrijving van het verhaal. Het boek zou alleen door diegenen gelezen moeten worden, die het ervoor over hebben om lang erna nog het verhaal te overdenken. Ik heb het voorrecht gehad dit boek te lezen in een leesclub; zonder de dialoog en de vragen onderling zou het boek voor mij onaf aanvoelen.

https://lekkerlezen.jimdofree.com/detrooster/