Recensie Dochter van Isfahan

Een Vertelling, met het betoverende van de Persische vertelkunst, begint het proloog met "Er was eens een dorpsvrouw die naar een kind verlangde."
Het leest ook als een sprookje: een meisje met talent komt door het overlijden van haar vader bij familie terecht. Zij en haar moeder worden opgevangen maar alhoewel ze nu de veiligheid van onderdak en voedsel hebben worden ze niet als gelijken behandeld; als bedienden moeten ze aan het werk en er worden maar weinig privileges verleent. De oom heeft een zwakke plek voor het meisje dat hem aan zichzelf in zijn jonge jaren doet denken. Haar talent ontwikkelt zich maar door haar onbezonnen en eigenzinnig gedrag maakt het meisje fouten dat haar en haar moeder in de goot doen belanden. Natuurlijk zit er ook een moraal in dit verhaal zoals in vele Europese sprookjes en komt er een hoop weer goed.

Dit op bovenstaande wijze omschreven noopt mij de vraag te beantwoorden "waarom was ik zo enorm gecharmeerd van dit boek?".

Ik ben altijd al dol geweest op Sprookjes, of bij het volwassen worden: Vertellingen.
De schrijfster verwerkt meerdere authentieke vertellingen die een duizend-en-een nacht gevoel geven.
De cultuur en maatschappij waarin dit zich afspeelt wordt tastbaar neergezet, je wordt meegenomen op een reis in een andere wereld. Je ruikt de markt, de tapijten, de reis, hoort geluiden, als het ware. Het dagelijks leven, gebruiken, omgangsvormen en maatschappelijke verhoudingen in de stad Isfahan zijn op natuurlijke manier verweven in het levensverhaal van de vertelster; het meisje - de tapijtenknoopster.

Daarentegen vind ik het tijdsbeeld mager gebracht. De 17e eeuwse periode waarin Sjah Abbas na meerdere oorlogen het land weer op kracht bracht, daarna met een unieke stadsplanning Isfahan met architectonische ontwerpen van moskeeën en monumenten tot een bijzondere stad maakte, wordt aangehaald maar te weinig onderbouwt om het een historische roman te kunnen noemen. Ook de schilderkunst, keramiek en tapijten kregen een boost in hun ontwikkeling. Ik had het er graag meer over gelezen.
De laatste fase van het boek is de vertelster dusdanig geëmancipeerd bezig het dagelijks bestaan van zichzelf, haar moeder en haar vriendin (incl gezin) te verbeteren dat het bijna niet realistisch lijkt. Het is dat ze haar successen binnen de vrouwenwereld boekt daar menig man haar die ruimte op de handelsmarkt niet zou gunnen; er zijn vele manieren om te onderdrukken.

Ondanks mijn kritische punten en om mijn eigen vraag te beantwoorden:
het is een Vertelling die je meeneemt, op geheel volwassen en intrigerende wijze. De vertellingen binnen de vertelling, de beschrijving van de stad en het leven, maar vooral de Sfeer maakten dat ik heel erg heb genoten van dit boek.
Soms kan ik zo genieten van een Vertelling dat dat genoeg is.


Deze debuutroman van de in de USA wonende schrijfster is inmiddels in 25 talen vertaald en was long-listed voor de 2008 Orange Prize for Fiction.
In juni 2012 is haar tweede titel " Equal of the Sun" gepubliceerd, over een machtige vrouw in de Moslim wereld in bijna dezelfde tijdsperiode; Princess Pari Khan Khanoom Safavi. Ik krijg de indruk dat dit boek meer mijn eerder omschreven behoefte aan uitgebreidere historische onderbouwing beantwoord, wellicht stukken minder mijn behoefte naar een Vertelling vervuld, ik ben benieuwd.
Nederlandse - veel minder poëtische - titel: Prinses van Perzië.