Met vallen en opstaan

Achttien hoofdstukken lang ( en ik bedoel écht lang ) maakt James Joyce het zijn lezend publiek op de meest onwaarschijnlijke manieren écht moeilijk.
Achttien hoofdstukken brengt James Joyce zijn lezend publiek van de ene gemoedstoestand in de andere. Deze kunnen voortdurend, bladzijde na bladzijde wisselen:
* verwondering
* ongeloof
* onbegrip
* haat
* berusting
* hoop
* verbluffing
* troosteloosheid
* verzadiging
* lusteloosheid
* bewondering
* wanhoop
* begrip
* aanvaarding
* moedeloosheid
* afkeer
* volharding
* minachting
* trots
Achttien hoofdstukken blijft James Joyce zijn lezend publiek uitdagen met de meest onwaarschijnlijke schrijfstijlen, onsamenhangende tekst-flarden, de meest onbestaande woorden ( hij lijkt soms wel een andere taal te schrijven ), de meest geniale verwoordingen, opvallende woordspelingen, het verbluffende vermogen om op de juiste momenten, zich herhalende momenten, in het verhaal in te passen.
Aanvankelijk weet James Joyce zijn lezend publiek aardig op het verkeerde pootje te zetten. De eerste hoofdstukken zijn zeer vlot leesbaar, maar al vlug worden zijn schrijfstijlen anders, vaak ingewikkeld, in de meest ingewikkelde zin van het woord.
Wat denk je van dit kleine stukje:
" Universeel wordt de acuïteit van diegenen als bijzonder weinig perspectief beschouwd betreffende derzulke zaken die door met wijsheid begiftigde stervelingen als allerprofijtelijkst ter bestudering worden beschouwd die onkundig is van hetgeen de leerstellig best ingevoerder en zekerlijk om reden, ... / ... "
En toch, ... vele hoofdstukken die uit het brein van James Joyce zijn ontsproten zijn zonder meer verbluffend betreffende schrijfstijl en inventiviteit. Hoofdstukken in vraag- en antwoordvorm ( als een cathechismus ), een monoloog-hoofdstuk zonder hoofdletters of leestekens, een hoofdstuk in de vorm van krantenartikelen: je kan het zo gek niet bedenken!
Het boek is een wandeling, een wandeling door Dublin, een wandeling van een etmaal waarin zich de meest waarschijnlijke en meest onwaarschijnlijke gebeurtenissen afspelen.
De protagonist, Leopold Bloom, ontmoet tijdens zijn wandeling door Dublin allerlei, totaal verschillende figuren, in allerlei verschillende situaties. De uiteindelijke ontmoeting met Stephan Dedalus ( de alter ego van James Joyce ) brengt heel wat tegenstellingen en verschillende meningen aan het licht. James Joyce gebruikt Leopold Bloom als het ware als een uitlaatklep om zijn meningen betreffende de maatschappij, godsdienst, seks, politiek, ... aan de lezerkenbaar te maken. Dit doet hij door Ulixes te schrijven met als basis De Odysseus van Homeros. Bloom komt net als Odysseus in een aantal ' verschillende ' werelden, situaties terecht.
Er zijn twee manieren om het boek te benaderen.
* Studerend
Als lezer kan je voorstudies en naslagwerken raadplegen en bestuderen. Tijdens het lezen blijf je dan best de ' studerende ' aanpak volgen. Dat dit geen werkje is van een weekje of een maand is evident.
* Lezend
Her en der gaat de lezer op zoek naar achtergrondinformatie en probeert er zoveel mogelijk van op te pikken en mee te nemen: zoveel mogelijk proberen te begrijpen wat je leest en wat de auteur wil vertellen.

Ulixes vertalen was zeker geen sinecure. Daarom een welgemeende proficiat voor Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes. Terecht hebben zij van het Nederlands Letterfonds een projectwerkbeurs en reisbeurzen ontvangen.