Een Franse polderaar

Voor de meeste Nederlanders kwam Macron in 2017 vrijwel vanuit het niets op om president van Frankrijk te worden. Wie is deze jonge man die het vastgelopen Frankrijk wil hervormen en die, dwars tegen de heersende tendensen in, Europa met hart en ziel verdedigt? In Macron en de nieuwe Franse revolutie beschrijft Niek Pas de voorgeschiedenis van deze verrassende verkiezing. Dr. Niek Pas (1970) is historicus en universitair docent aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn specialisatie is Franse geschiedenis van de 19e en 20e eeuw, de dekolonisatie van het Franse Empire (met name de Maghreb), Algerije, en de relatie tussen politiek en media in Frankrijk. Zijn belangstelling gaat uit naar politiek en cultuur. Hij schreef diverse boeken over deze onderwerpen.

Hij schetst hoe Emanuel Macron in Amiens opgroeide, zijn glanzende schoolcarrière doorliep en al vroeg kwam bovendrijven als intellectueel en filosoof. Na de Grandes Ecoles, die voor een politieke carrière vrijwel verplicht zijn, belandde hij via een bankierschap in de politiek. En niet zomaar in een van de bestaande partijen, die voornamelijk pas op de plaats maakten en daardoor de vooruitgang blokkeerden. Overtuigd van de noodzaak om het vastgeroeste Franse parlementaire systeem te veranderen richtte hij de nieuwe beweging ‘En Marche’ op. Die streeft een nieuwe manier van politiek bedrijven na, die vooral neerkomt op doelen stellen, samenwerken en overtuigen door argumenten. In Nederland is deze stijl van werken, ook wel ‘polderen’ genoemd, niet onbekend. Het is vanzelfsprekend dat veranderingen pas echt gaan lukken als je kunt overtuigen en voldoende draagvlak hebt. Van het machtswoord alleen gaan hier vooral de hakken in het zand.

Voor Frankrijk, met zijn hiërarchische bureaucratische structuren en mogelijkheden om te regeren per decreet, is de werkwijze nieuw. De noodzaak om de arbeidsmarkt, het onderwijs, de pensioenen grondig te hervormen wordt wel gevoeld, maar verworven rechten worden ook sterk verdedigd. En de werkwijze van Macron wordt dan ook als een nieuwe revolutie gezien. ‘Chercher la femme’ is een goed uitgangspunt als je de gedragingen van grote mannen in Frankrijk wilt begrijpen. Trouwen met je 24 jaar oudere toneellerares, die voor jou haar gezin verlaat en die een belangrijke en duidelijke coachingsrol heeft en houdt is heel wat anders dan de heimelijke omgang met de grote stoet minnaressen die veel vorige Franse presidenten erop nahielden. Ook dit geeft een goed beeld van de man die nu in Frankrijk aan het roer staat.

Macron en de nieuwe Franse revolutie is een vlotgeschreven boek dat veel verduidelijkt over de situatie in Frankrijk en de koerswending die noodzakelijk is. Het maakt nieuwsgierig naar het verloop van het ingezette proces en de ontwikkelingen die in gang zijn gezet. Zal het Macron lukken om te bereiken wat hij voor ogen heeft? En wat gaan wij in Europa daarvan merken? Het boek draagt eraan bij dat ontwikkelingen bij deze buren met belangstelling worden gevolgd.