Hoe virtual reality de echte wereld laat verbleken

Zondag 29 oktober mocht ik de Amerikaanse fantasy-auteur Tad Williams interviewen op de boekenbeurs. Een hele eer! En aangezien ik ontzettend genoten heb van zijn City of Golden Shadow, waarin een knappe combinatie van fantasy en science fiction gemaakt wordt, deel ik graag mijn recensie met jullie. 

In City of Golden Shadow ontdekt Renie Sulaweyo, een leerkracht in het Zuid-Afrika van de toekomst, dat er er iets mis is met het internet. Kinderen, waaronder haar broer Stephen, melden zich aan op het net en kunnen niet meer aan de virtuele wereld ontsnappen. Aanwijzingen wijzen naar een mysterieuze gouden stad met de naam Otherland, maar iedereen die op onderzoek uitgaat kan het niet navertellen.

Hoewel het mogelijk is om het verhaal van het eerste deel in de Otherland reeks samen te vatten in zo'n kort tekstje, omvat het boek veel meer verschillende verhaallijnen. Het verhaal begint bijvoorbeeld in het verleden met het personage Paul Jonas, een infanterist in het leger tijdens de Eerste Wereldoorlog. In wat voor hem in eerste instantie een droom of hallucinatie lijkt, ontmoet hij een vrouw met vleugels die hem een veer geeft. Als hij ontwaakt uit deze ervaring is hij terug in de loopgraven, maar heeft hij de veer in zijn zak. Hij ontsnapt aan No Man's Land en ontmoet de vrouw met de veer opnieuw. Hij wordt echter achtervolgd door twee monsterachtige versies van zijn voormalige legervrienden. Hij vlucht, valt door een gat in de ruimte en komt terecht op een groot schaakbord, wat doet denken aan Through the Looking-Glass. Wat hij verder meemaakt ga ik niet verklappen, daarvoor mag je zelf dit fantastische boek van 770 pagina's lezen.

De rest van het verhaal speelt zich af aan het einde van de 21e eeuw. Iedereen heeft toegang tot 'the Net', een soort Virtual Reality versie van ons internet. Enerzijds heb je dus Renie die samen met haar student !Xabbu onderzoek doet naar de mysterieuze gouden stad. Maar ook Orlando Gardiner, een terminaal zieke tiener die bekend staat als een zeer wrede krijger in Middle Country, een online MMORPG game, vangt een glimp op van de gouden stad en begint samen met zijn vriend Sam Fredericks een eigen onderzoek. En laten we vooral ook de schattige Christabel Sorensen niet vergeten, het kleine meisje dat op een legerbasis woont en vriendschap sluit met een mysterieuze oude man.

Alle verschillende verhaallijnen die ik hierboven heb aangeraakt, worden in het verhaal afwisselend door elkaar heen verteld. Hierdoor merk je dat Tad Williams ontzettend goed heeft nagedacht over het complexe plot - en de world building klopt tot in de details. Daarnaast heeft ieder personage een wezenlijke bijdrage aan het verhaal én een gedegen achtergrondverhaal. Elk detail draagt bij tot de voortgang van het verhaal. Dit betekent echter ook dat je je hoofd erbij moet houden tijdens het lezen. Als je even niet oplet, kun je zo een belangrijk stukje over het hoofd zien. Door de vele details voelt het verhaal af en toe ook wat traag en tegen het einde vraag je je af wat er nu eigenlijk allemaal gebeurd is in die 770 pagina's. Desalniettemin is het voornamelijk een zeer bijzondere leeservaring die doet verlangen naar meer.

Hoewel het boek al in 1996 verscheen, is het verhaal nog altijd actueel. Tad Williams verhaalt over de macht van internet op ons mensen en de manier waarop we onszelf soms online lijken te verliezen. Daarnaast is zijn uitwerking van Virtual Reality zeer interessant. Het is echter niet alleen high tech wat de klok slaat: het personage !Xabbu komt bijvoorbeeld uit een wereld waarin technologie veel minder belangrijk is. Zijn volk van bushmen heeft een heleboel mythes en folkverhalen, die soms lijnrecht tegenover de moderne maatschappij lijkt te staan. Op deze manier vullen personages als !Xabbu en Renie elkaar aan en zetten ze elkaar aan het denken over hun opvattingen en ideeën.

City of golden shadow is een bijzonder complex verhaal dat zich tegelijkertijd in het verleden en in de toekomst afspeelt. De verschillende personages zijn allemaal op zoek naar de mysterieuze gouden stad die zich in de online wereld The Net bevindt. Van Virtual Reality tot hackers: in de 21e eeuw van de toekomst is dit allemaal aan de orde van de dag. Zeer interessant zijn bovendien de vele verwijzingen naar bekende literatuur (bv. Jack en de bonenstaak, The Wizard of Oz en Through the Looking-Glass)  alsook de manier waarop Tad Williams ons online gedrag aan de kaak stelt - en dat in een boek uit 1996. Je moet je hoofd erbij houden tijdens het lezen, maar dan ben je in voor een wonderlijk spannend verhaal.