Cluedo in boekvorm

Louis van Roosgaarde wordt 90. Tijd voor een feest, en waar kan dat beter plaatsvinden dan op landgoed De Roosgaarde dat al generaties lang eigendom is van de familie. Roberto, zoon van Diederik van Roosgaarde en kleinzoon van Louis, verblijft er nu. De rest van de familie woont vrij ver weg en had het feest liever elders gehouden. Niet alleen de afstand heeft daarmee te maken. 25 jaar geleden gebeurde er wat toen de 65ste verjaardag van Louis gevierd werd. De meeste kleinkinderen weten er niets van, en de ouderen zwijgen erover. Met onrust zien zij het nakende feest tegemoet.

Jan (1931) en zijn dochter Sanne Terlouw (1959) sloegen de handen opnieuw in elkaar en schreven samen De 90ste verjaardag van Louis van Roosgaarde. Geen Reders & Reders-thriller dit keer, maar een plezierige familieroman. Het tekenwerk, dat overvloedig aanwezig is, werd door Ashley Terlouw (1960), ook dochter van Jan, verzorgd. Dat deed ze in het verleden nog al enkele malen.

Wat meteen opvalt als men het boek openslaat, zijn de vele gezichten die op de binnenzijden van de voor- en achterflap zijn getekend. Maar liefst 26 telt men er, en alle spelen ze een rol in dit verhaal. De hoofden zijn ludiek getekend zonder karikaturaal te worden. Ze maken de personages sympathiek en niet al te ernstig, en laten meteen de indruk na dat we met een jeugdboek te maken hebben. Dat wordt nog versterkt door de hoofdstukken, waarin altijd één of enkele personages voorkomen, met de naam van die personages als titel, en met daaronder steeds weer een tekening van de betreffende personages. Het hoofd van Louis van Roosgaarde op de voorkant van het boek zal menig lezer meteen aan Hendrik Groen doen denken, maar zo fratserig is De 90ste verjaardag van Louis van Roosgaarde helemaal niet.

Tijdens het lezen verdwijnt dat jeugdboekgevoel nooit helemaal. De Terlouws leveren een luchtig en prettig verhaal af dat zelden diep op de dingen ingaat. Af en toe wordt heel eventjes wat gedetailleerder op een thema ingegaan, zoals het verstoppen van Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog, de repressie achteraf, de ontploffing van de vuurwerkfabriek in Enschede, dementie enz. Maar de verschafte informatie blijft op jeugdboekniveau. Dat het verhaal voor volwassenen bedoeld is, blijkt alleen uit de uitgesproken geslachtsdrift van enkele personages.

Het boek leest vlot en zit heel ongecompliceerd in elkaar. Vrijwel alle figuren worden apart voorgesteld in een hoofdstuk waarin zij de hoofdrol spelen, via een anekdote die dan op een of andere manier te maken heeft met de rode draad van het verhaal. Dat voorstellen loopt heel het boek door. Tot vrij dicht bij het einde komen nog nieuwe spelers opduiken. Hoewel de familierelaties niet al te ingewikkeld zijn, maken de vele personages toch dat een kleine schets met stamboom handig kan zijn om het geheugen tussendoor even op te frissen. Omdat zoveel personages hun zegje moeten doen, blijft in feite veel te weinig ruimte over om het mysterie uit het verleden uitgebreid uit de doeken te doen.

Het boek laat erg aan het bordspel Cluedo denken. Sportschoenen en mysterieuze brieven nemen de plaats in van loden pijpen en kandelaars. Het Engelse landhuis is vervangen door De Roosgaarde. Er wordt voortdurend met personages heen en weer geschoven. Net als in het spel laten ze maar mondjesmaat in hun kaarten kijken en blijven ze grotendeels onuitgewerkt. Ze zijn ook allen erg meegaand en zelfs misdadigers en gehaaide zakenlui gedragen zich als brave huisvaders en watjes. Opnieuw stelt men vast dat dit jeugdboekpersonages zijn. Het zou dan ook een prachtig jeugdboek zijn als die reeds genoemde geslachtsdrift werd vervangen door een ander gegeven. Voor volwassenen is het boek wat te naïef en het mysterie is makkelijk te raden. Desalniettemin is dit een aangenaam en pretentieloos tussendoortje, zonder meer. De eenvoud die tentoongesteld wordt sorteert een rustgevender effect dan menig dure antistresstherapie.