Beter dan de flaptekst

Een lange reis. Een kleine ruimte. Volop duistere types. En een moord of wat. Detectivekoningin Agatha Christie schreef bestsellers met deze ingrediënten. Volgens de flaptekst van Het Noordwater kan haar landgenoot Ian McGuire er ook wat van. Maar daarmee doet de uitgever het boek tekort. Het Noordwater is meer dan een detective. Het is een ruige, rauwe avonturenthriller die feilloos de overlevingskracht van de mens toont. Maar ook dat dat niet per se een positieve eigenschap is.

Het verhaal speelt zich af in het midden van de negentiende eeuw, als de rijke jaren der walvisvaart achter de rug zijn. Toch gaat de Volunteer nog een keer op jacht naar deze majestueuze beesten in de ijskoude wateren van het noorden. Aan boord een Ierse dokter die er zonder al te veel medische kennis het beste van probeert te maken. Weg willen zijn van het vasteland lijkt zijn belangrijkste reden om mee te varen. Als halverwege de ruwe reis een zieke, bange en stinkende scheepsjongen met een pijnlijke aars in zijn benauwde hut verschijnt, gaat hij verontwaardigd op zoek naar de dader. En dan begint de ellende pas echt.

Moord is eigenlijk bijzaak in Het Noordwater. Het boek zet vooral een tijdsbeeld neer. Met losbandige levens doordrenkt van brandewijn in een periode die letterlijk en figuurlijk stinkt aan alle kanten. Letterlijk, want de geur van oude pis en rottend visvet dampt als het ware uit de pagina’s omhoog. Figuurlijk, omdat de drang tot overleven zowel de walvisvaarder als de scheepseigenaar aanzet tot de meest gruwelijke daden. Hoop is er ook. En wijsheid. Het Noordwater is, zoals de sluwe reder aan het slot zegt, ‘een mooi verhaal om met de rest van de wereld te delen.’ Waarop de Ierse scheepsarts antwoordt: ‘Kan wel zijn, maar ik ben niet van plan om het te vertellen, nog niet.’ De lezer kan zich daar alles bij voorstellen. En dankt vervolgens Ian McGuire op zijn blote knieën voor het feit dat hij daar wél voor koos.